آشنایی به بیماریهای زیره سبز و روشهای پیشگیری و مبارزه با آنها

برنامه غذایی زیره سبز	کنترل علف های هرز زیره سبز	روش کاشت زیره سبز	آشنایی با آفات زیره سبز	برداشت و پس از برداشت زیره سبز

بیماری سفیدک سطحی زیره سبز و کنترل آن

عامل بیماری قارچی به نام Erysiphe polygoni در بعضی از مناطق زیره کاری خسارات زیادی وارد می کند. معمولا هوای نسبتا گرم و خشک پس از یک دوره مرطوب ، باعث گسترش بیماری می شود . بقایای گیاهی آلوده و علف های هرز میزبان ، مهمترین عوامل انتقال بیماری از سالی به سال دیگر هستند.

ظهور لکه های سفید پودری روی برگ ها و سپس روی ساقه ها مهمترین نشانه های این بیماری بوده و گیاهان آلوده تولید میوه ( بذر) نمی کنند و حتی اگر پس از آلودگی یا بیماری مبارزه شود دانه های ریز و نامرغوب تولید می کند.

کنترل

الف- رعایت اصول آیش و تناوب و عدم کاشت زیره طی چند سال متوالی در یک زمین.

ب- از بین بردن علف های هرز میزبان

بیشتر بخوانید:  بیماری سوختگی زیره سبز و کنترل آن

د- با استفاده از قارچ کش هایی نظیر الوازان و دیگر ترکیبات گوگردی و کاراتان تا حدودی می توان این بیماری را کنترل کرد ولی همان گونه که قبلا ذکر شد، حتی در صورت مبارزه ی شیمیایی پس از آلودگی کیفیت و کمیت محصول تولیدی به شدت کاهش می یابد. بنابراین در کنترل این بیمای نباید به روش های شیمیایی تکیه کرد بلکه بایستی روش های غیر شیمیایی ذکر شده را جدی گرفته و با رعایت آن ها از بروز بیماری پیشگیری نمود.

لازم به یادآوری است که یکی از روش های مهم پیشگری از بیماریها ، استفاده از ارقام مقاوم است ولی به لحاظ اینکه متاسفانه در این زمینه کمتر کار شده و ارقام زیره سبز مقاوم نسبت به هیچکدام از بیماری های فوق تاکنون معرفی نشده است، بنابراین در روش های کنترل بیماری های یاد شده از این روش ذکری به میان نیامده است.

امید است که محققین ذیربط به این نکته توجه نموده و با انجام تحقیقات طی سنوات آتی ارقام مقاوم . با متحمل زیره سبز را به بیماری های مهم خصوصا بیماری بوته میری که در حال حاضر بیشترین خسارت را به مزارع زیره کاری ایران وارد می کند ، معرفی نمایند.

بیماری سوختگی زیره سبز و کنترل آن

این بیماری توسط قارچی به نام Alternaria burnsii  بوجود می آید که عامل اصلی انتقال آن به مزرعه بذر آلوده می باشد ولی بقایای گیاهی آلوده در مزرعه نیز ظاهر می شود و برای گسترش نیاز به رطوبت نسبی بالا و حرارت های نسبتا گرم دارد، به عبارت دیگر در صورتی که درجه حرارت محیط حداقل طی سه روز متوالی 23 تا 28 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 90 درصد یا بیشتر باشد، امکان بروز بیماری در مزرعه زیاد می شود.

البته وقوع بارندگی پس از ایجاد شرایط فوق، به توسعه بیماری کمک زیادی می کند. همچنین مشاهده شده که بیماری عموما در جت باد گسترش می یابد. در چنین شرایطی ممکن است 70 تا 100 درصد گیاهان مزرعه آلوده شده و از بین بروند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با بوته میری فوزاریومی زیره سبز

علائم اولیه بیماری که شامل بروز لک های قهوه ای مایل به زرد ( شبیه زنگ زدگی ) است ابتدا در نوک برگ ها پیدا شده و سپس روی شاخه ها و ساقه ها نیز مشاهده می گردد و متعاقبا رشد گیاه متوقف می شود، سپس لکه ها گسترش یافته و تیره رنگ می گردند و در نهایت بوته از بین می رود.

کنترل

الف- تهیه بذر سالم از منابع مطمئن و مزارع غیر آلوده.

ب- رعایت آیش و تناوب صحیح و عدم کاشت پی در پی زیره سبز در یک زمین.

ج- از بین بردن بقایای گیاهی آلوده.

د- آبیاری به موقع مزرعه و پرهیز از آبیاری زیاد خصوصا از مرحله گل دهی به بعد.

ه – ضدعفونی با قارچ کش مناسب با توصیه کارشناسان ( در این رابطه ضدعفونی بذر با قارچ کش با ویستین نتیجه بخش بوده است).

و- برخی از آزمایشات نشان داده که نگام مشاهده ی اولین علائم آلودگی، محلول پاشی گیاهان با قارچ کش هایی نظیر دیتان – ام – 45 و کوپراویت ( یکی از ترکیبات مسی )، 2 تا3 نوبت به فواصل 10 روزه، نتایج مثبتی را در کاش شیوع بیماری خصوصا پس از تیمار بذر با قارچ کش باویستین به دنبال داشته است، لیکن سمپاشی، به ذلیل این که لازم است اواخر فصل رشد و نزدیک برداشت صورت گیرد ، مدنظر نبوده و توصه نمی شود.

بیماری فوزاریومی و بوته میری زیره سبز و کنترل آن

مهمترین بیماری مزارع زیره سبز بوده و در اغلب نقاط زیره کاری دیده می شود عامل بیماری قارچی است به نام Fusarium oxys6arum f.scumini که خاکزی بوده و از راه ریشه وارد گیاه شده و آوندهای چوبی را مورد حمله قرار می دهد. در نتیجه ، آب و مواد غذایی جذب شده توسط ریشه به قسمت های هوایی گیاه نرسیده و باعث پژمردگی و سپس مرگ گیاه ( بوته میری) می شود. این قارچ با بذر نیز منتقل می گردد.

بوته های آلوده به رنگ قهوه ای درآمده و گیاه کمی زرد و پژمرده می شود و گاهی گیاهان قسمتی از مزرعه به حالت سبز خشک در می آیند.

علامت بارز این بیماری ، قهوه ای شدن آوندهای طوقه است.بدین معنی که اگر گیاه بیمار از محل طوقه با چاقو یا تیغ قطع گردد و به قسمت بریده شده خوب توجه شود ، نقاط ریز قهوه ای رنگی تقریبا در حاشیه قسمت بریده شده ، بعداز پوست، مشاهده می گردد که مجموعا به شکل دایره در آمده اند.

کنترل

الف- چون قارچ عامل بیماری خاکزی است، بایستی از کاشت پیاپی زیره سبز در یک خودداری نمود، بنابراین کاشت زیره حداقل هرسه سال یک بار در یک زمین و شخم عمیق تابستانه توصیه می شود.

ب- از آنجا که عامل بیماری با یذر نیز منتقل می شود لذا استفاده از بذور سالم و تهیه بذر از منابع مطمئن و مزارع غیر آلوده اهمیت زیادی در سلامت مزرعه و کاهش خسارت این بیماری دارد. همچنین لازم است بذور زیره سبز را با یکی از قارچ کش های مناسب همچون باوبستین به نسبت 1 تا 2 در هزار بنا به توصیه کارشناسان ضدعفونی نمود.