آفات گلابی

آفات

کنترل آفت به روش­ هاي مختلف زراعی، فیزیکی و شیمیایی امکان­ پذیر است.

کنترل زراعی:

انجام شخم و دیسک پاییزه بین ردیف­ هاي کشت درختان گلابی به تنهایی یا همراه با دادن یخاب زمستانه(در مناطق سردسیر) باعث از بین رفتن بخش زیادي از فرم ­هاي زمستان گذران آفت می­ شود. این روش زمانی نتیجه مطلوب می ­دهد که اطراف تنه درختان نیز به طور کامل شخم یا بیل زده شود. همچنین لازم است این کارها به صورت فراگیر و توسط همه باغداران انجام شود تا از جابه­ جایی آفت بین باغات مختلف و به وجود آمدن آلودگی ثانویه جلوگیري شود. کشت ارقام دیرگل مانند تبریزي (سیف تبریز) نیز از جمله روش­ هاي کاهش خسارت آفت می ­باشد.

کنترل فیزیکی:

حشرات کامل آفت به رنگ سفید جلب می­ شوند. تله ­هاي سفید رنگ (عمودي) هم زمان با شکوفایی درختان گلابی به تاج درخت میزبان آویزان می­ شوند. سطح تله­ هاي مذکور به چسب حشره آغشته می­ شود. با اینکار بخشی از جمعیت آفت شکار شده و از میزان خسارت آن کاسته می­ شود. نکته مهم در این میان، پاك کردن گلبرگ­ هاي درخت میزبان است، زیرا بخشی از گلبرگ ­ها در اثر وزش باد یا به طور طبیعی ریزش کرده و هنگام ریزش به سطح این تله­ ها می چسبند. همچنین لازم است این تله ­ها به صورت روزانه بازبینی و چنانچه در اثر وزش باد از حالت عمودي خارج شده باشند، آن ­ها را به صورت عمودي برگرداند.

روش شیمیایی:

کنترل شیمیایی آخرین راه کنترل آفات استو به دلایل مختلف از جمله وجود گرده افشان ­ها در زمان شکوفایی گل­هاي درختان، اینکار ممنوع است. به همین دلیل با توجه به رقم مورد کشت در هر قطعه و روند تغییرات جمعیت شکار تله ­هاي سفید رنگ که به منظور پیشآگاهی در باغ نصب شده ­اند، می­توان در مرحله رویشی قبل از باز شدن گل­ هاو یا بلافاصله پس از ریزش گلبرگ ­هابا یکی از ترکیبات توصیه شده و مجاز، اقدام به کنترل شیمیایی آفات کرد. با این کار، امکان کاهش خسارت آفت کلیدي پسیل گلابی نیز که آفت مهم این محصول می­ باشد نیز وجود دارد. از آفات گلابی می‌توان به شته، شپشک‌های گیاهی وکنه‌های گیاهی نام برد.

آفات

زنبور گلابی

طول حشره کامل 5-4 میلی ­متر، سر به رنگ زرد مایل به قرمز تا قهوه­ اي روشن و بدون لکه­ي سیاه، داراي سه چشم ساده که تقریبا در یک ردیف قرار گرفته ­اند. شاخک­ ها هم رنگ سر، قفس سینه زرد مایل به قرمزو پشت سینه میانی داراي لکه­ هاي بزرگ سیاه، بال­ ها به رنگ کهربایی، رگبال­ ها قهوه­اي روشن، استیگما به رنگ زرد که در قاعده مایل به قهوه­اي است. پاها زرد شکم در سطح زیرین زردو در سطح پشتی سیاه، آخرین نیم­حلقه پشتی شکم نیز زرد، تخم سفید شفاف و قلوه­اي، طول آن به 8/0-7/0 میلی­متر می­رسد. لارو به رنگسفید کدر تا کرم و انتهاي بدن آن به رنگ قهوه ­اي، بدن لارو استوانه­ اي شکل و در انتها باریک می­ شود. در ناحیه سر و انتهاي بدن کمی خمیدگی به طرف داخل دارد. طول لارو در انتهاي رشد به 10 میلی ­متر می­ رسد. لاروها ده جفت پا دارند که سه جفت آنها سینه ­اي هستند. محفظه شفیره بیضوي،قهوه ­اي رنگ و پوشیده از ذرات ریز خاك است. طول شفیره 6-5 میلی­ متر است. شفیره آزاد به رنگ سفید مایل به سبز روشن که حدود 5 میلی ­متر طول دارد. چشم­ ها سیاه رنگ می ­باشند.

علایم خسارت: لارو جوان پس از تفریخ تخم، به میوه جوان گلابی حمله می­ کند. در این مرحله علایم آلودگی به صورت سیاه شدن میوه­ ي نورسته بروز می­ کند. این سیاه شدگی از کنار و وسط میوه قابل مشاهده است.خسارت آفت، ریزش میوه ­هاي نورسته گلابی را درپی دارد. میزان خسارت در ارقام مختلف متفاوت است. در رقم شاه میوه و دوشس، میزان خسارت به 90 درصدنیز می­رسد. در ارقام دیر گل مانند سیف تبریز این میزان به 15 درصدکاهش می­یابد. یک گل ­آذین در درخت گلابی به طور متوسط از 7-5 عدد گل تشکیل می ­شود. بسته به رقم مورد کشت، معمولا از یک گل­آذین گلابییک تا حداکثر سه عدد آن­ ها پس از تلقیح به میوه تبدیل شده و بقیه در اثر عدم تلقیحیا تلقیح ناقص، ریزش می­کنند. لارو زنبور گلابی پس از آلوده ساختن یکی از گل­ هاي گل ­آذین، با تغذیه از تخمدان در حال رشد آن(پریکارپ) خود را به دانه ­هاي تازه تشکیل شده رسانده و آن ­ها را مورد تغذیه قرار می­دهد. با خورده شدن تمام یا بخشی از دانه ­هاي درون میوه که در آن زمان بسیار کوچک می­ باشند، لارو آفت، میوه را ترك و به میوه دیگري از همان گل­آذین حمله می ­کند. میوه­ هاي آلوده بهدلیل عدم تولید هورمون­ هاي گیاهی توسط دانه­ ها، ریزش می­ کنند.

پسیل گلابی (Psylla pyricola)

بهترین موقع مبارزه علیه این آفت آخر زمستان و مصادف با موقع تخم­ریزی حشرات کامل است. مبارزات شیمیایی زمستانه که علیه شته­ ها و شپشک ­های نباتی صورت می­ گیرد به خوبی روی این آفت هم موثر واقع می­ شود. به تجربه ثابت شده است که به کاربردن امولسیون­ های روغنی بدون سم چنان که باید روی این آفت موثر نیست، زیرا حشرات کامل از نقاط دیگر بر روی درختان روغن پاشیده شده پرواز می ­کنند و آلودگی دوباره ایجاد می­ شود. مبارزه تابستانه با یکی از سموم فسفره نفوذی مانند اکامت به نسبت یک در هزار یا زولن به نسبت دو در هزار همراه با مویان روی این آفت به خوبی اثر می­ کند.

بیشتر بخوانید: بیماری ­های گلابی

کنترل:

- کشت پوششی:

پسیل گلابی طالب آب و هوای گرم و خشک است و در نواحی که رطوبت نسبی پایین و درجه حرارت نسبتاً زیاد باشد تراکم و خسارتش شدت بیشتری دارد. از این رو در باغ­ هایی که در زیر درختان اقدام به کشت یونجه یا پوشش سبز دیگری نمایند،چون محیط را تا حدودی مرطوب می‌سازد، جمعیت آفت و تخم­ریزی حشره کاهش پیدا می‌کند.

- رعایت اصول باغبانی:

فواصل درختان نبایستی کمتر از هشت متر انتخاب شود، هرس شاخه‌های اضافی و کاستن از انبوهی بیش از حد شاخ و برگ که موجب تهویه بیشتر می‌شود در کاهش انبوهی آفت بسیار مهم است.

- دشمنان طبیعی:

شکارچی‌هایی نظیرExochomus quadripustulatus، A.nemorum Adalia bipunctata، Anthocoris nemoralis، Chrysopa carnea و زنبور پارازیتوئیدTrechnites sp از خانواده ­­یEncyrtdae.

کنترل شیمیایی:

هم­زمان با تورم جوانه­ ها تا ریختن سه چهارم گلبرگ­ ها یا بلافاصله پس از ریختن گلبرگ­ ها، در صورت زیاد بودن ترشحات قبل از سم­پاشی، درخت با آب شستشو شود.

- فوزالن EC35%و 5/1 در هزار

- گوزاتیونEC20%و 2 درهزار

- دیازینونEC60%و 1 در هزار

- اندوسولفان EC35%و 2 درهزار

سنک گلابی (Pear lace bug)

در تمام مناطق میوه‌خیز کشور یافت می‌شود. میزبان آن سیب، گلابی و در درجه دوم، به، گیلاس و گاهی نیز هلو، زردآلو، گوجه، زالزالک، ازگیل، به ژاپونی و گل سرخ هستند. برگ­ ها در محل تغذیه فاقد کلروفیل شده و به صورت نقاط زرد رنگ در سطح فوقانی برگ دیده می‌شود. این نقاط با تغذیه‌های مداوم قهوه‌ای شده و سپس برگ­ ها می‌ریزند. حشره کامل و پوره‌ها پشت برگ ­ها فضولاتی تولید می ­کنند که به صورت نقاط سیاه رنگ همراه با مایع چسبنده‌ای می‌باشد. درختان آلوده ضعیف شده و برگ­ ها قبل از خزان می‌ریزند. اگر شدت آلودگی زیاد باشد میوه‌ها هم ریزش می‌کنند.

مبارزه: از بین بردن برگ ­های خشک و پوستک‌های تنه درختان، شخم پاییزه، استفاده ازسموم فسفره آلی ماند اکامت و زولون مؤثر می ­باشد.

پرطاووس گلابی

حشره­ ی کامل با بال­ های باز حدود 140 میلی ­متر، خاکستری مایل به قهوه‌ای است و روی هر بال لکه درشتی شبیه به چشم دارد. لارو سبز رنگ در حداکثر رشد اندازه آن به 120 میلی­ متر می‌رسد و روی حلقه‌های مختلف دارای غده‌ه ای آبی رنگ با موهای بلند است. به گلابی، سیب، بادام و گاهی پسته خسارت می‌زند. لارو از برگ تغذیه می‌نماید. زمستان گذرانی به صورت شفره و یک نسل در سال دارد.

کرم سفید ریشه

این حشره در اکثر مناطق ایران وجود دارد و از ریشه گیاهان مختلفی تغذیه می‌نماید.

مبارزه:

• جمع‌آوری حشرات کامل از اواخر بهار به بعد:  جمع‌آوری حشرات در صبح زود با تکاندن درختان، جمع‌آوری حشرات کامل با کمک نور چراغ از بین بردن از علف‌های هرز یک ساله و چند ساله سطح باغ،چون منبع غذایی خوبی برای لاروهای سن اول است
• شخم زمستان و جمع‌آوری لاروها در اسفندماه مبارزه ­ی شیمیایی با استفاده از دیازینون و پودر وتابل لیندین 10 کیلو در هکتار به طریق محلول­پاشی پای درخت در اوایل بهار و اوایل تابستان. بهتر است بعد از ریختن محلول پای درخت آبیاری سبکی نیز انجام شود.
• امروزه از باکتریBacillus popilliae بر علیه این آفت استفاده می‌کنند که باعث بوجود آمدن بیماری شیری (Milky disease) در لاروها می‌شود.
• قارچ Metarrhizium anisopliae نیز روی لاروها تأثیر دارد.
•  
• بیشتر بخوانید: کاشت گلابی