رابطه گلدهی و اندازه میوه درمرکبات

ط) رابطه گلدهی و اندازه میوه

اثر تعداد گل روی اندازه میوه همراه و ملازم با تاثیر گلدهی روی میوه­ نشینی است. هرچند در تعدادی از ارقام پرتقال و نارنگی رابطه معکوسی بین تعداد گل و اندازه میوه بدون ارتباط با میزان باردهی مشاهده شده است. در مجموع، تعداد گل نوعی تاثیر روی کیفیت گل نیز می­گذارد. به دلیل نسبت بالای گل­ های ایجاد شده روی گل‌آذین­ های برگدار، تعداد گل کاهش می­ یابد. در بیشتر ارقام، این گل­ ها سهم بیشتری نسبت به گل­ هایی که روی گل ­آذین ­های بدون برگ ایجاد شده­اند در میوه ­دهی و بزرگی میوه دارند. بعلاوه اندازه تخمدان در مرحله شکوفایی رابطه معکوسی با تعداد گل دارد. تخمدان بزرگتر در مرحله شکوفایی، تولید میوه چه ­های سریع ­الرشد و در نتیجه افزایش در اندازه نهایی میوه می ­کند.

بیشتر بخوانید: احداث باغ مرکبات

حجم وسیعی از گل­ های با این مشخصه روی عملکرد محصول تاثیری نداشته و تا یک حد معینی کاهش در تعداد گل­ ها منجر به کاهش در تعداد میوه و در نتیجه افزایش اندازه میوه می ­شود. در چند رقم پرتقال ناول و نارنگی حداکثر عملکرد وقتی تعداد گل­ ها نزدیک به ۲/۰ گل به ازای هر گره بود بدست آمد. کاهش گل به تعداد کمتر از این مقدار باعث کاهش عملکرد می­ شود. کاربرد اسید جیبرلیک (۲۰-۱۰ میلی­گرم در لیتر) در طول دوره استراحت زمستانی تا حد زیادی تشکیل گل­ ها را کاهش داد و اندازه میوه را در کلمانتین فینو و ساتسومای اواری به همان کیفیت ارقام پرتقال ناول افزایش داد.

ی) وضعیت کربوهیدرات­ ها در طول میوه ­نشینی

بعد از فعالیت تنظیم کننده­ های رشد موثر در رشد میوه مرکبات، ادامه رشد میوه معمولاً بوسیله تهیه مواد غذایی حمایت می­ شود. دراین میان وضعیت ساکارز در مرحله میوه­دهی از عوامل موثر در تنظیم رشد و بقای میوه است. قابل دسترس بودن کربوهیدرات­ های ذخیره شده برای گلدهی و میوه­دهی، رابطه معکوسی با میزان محصول­ دهی سال قبل دارد. مجموع مواد ذخیره شده باید بیش از ۹/۲۳ کیلوگرم به ازای هر درخت باشد. نقطه اوج ذخایر، کمی قبل از شکوفایی گل­ها است و در طول گلدهی و میوه­دهی ذخایر به صورت محرک در می­آیند. در درختان با گلدهی سنگین، این کاهش در ذخایر سریعتر است. درختان پرتقال با گلدهی سنگین، میزان ۹ کیلوگرم ماده خشک را در طول ریزش میوه ­چه­ ها از دست دادند. میزان از دست­دهی ذخایر توسط تنفس را نیز باید به این مقدار افزود. این ذخایر جهت تشکیل جوانه و رشد جست­ه ای جدید رشدی مورد نیاز هستند. هرچند که میزان بالای کربوهیدرات ذخیره با گلدهی سنگین در ارتباط است، این سوال پیش می ­آید که آیا کربوهیدرات­ ها در طول دوره میو ه­نشینی فصول قبل و مراحل بحرانی ریزش توزیعی معنی­دار و یکنواخت داشته­ا ند؟ در برخی حالات این کاهش در پرتقال واشنگتن ناول به کندی رخ می­دهد و مقداری از این ذخایر تا پایان ریزش میوه­چه باقی می­مانند هر چند این رفتار استثنا بوده و کلیت ندارد. در بیشتر مواقع، سطوح کربوهیدرات در برگ ­ها در مدت کوتاهی بعد از تمام گل به پایین­ ترین میزان خود رسیده و ادامه میوه­ نشینی به میزان فتوسنتز جاری بستگی دارد. حداقل محتوای برگ­ ها ممکن است به اندازه نصف ذخایر اولیه باشد. علاوه بر این کربوهیدرات ­ها ممکن است در ریشه­ ها و برگ­ ها ذخیره شود در حالیکه رشد میوه ­چه ها به دلیل ساکارز قابل دسترس محدود می ­شود.
 

 بیشتر بخوانید: رابطه اندازه میوه و عملکرد درمرکبات

 با حذف کامل و یا موضعی (۵۰ درصد) برگ­ها در مرحله شکوفایی و شروع مرحله رویشی (شروع دوره بزرگ شدن سلول­ها)، به درخت تنش غذایی وارد شد و میزان کربوهیدرات و رشد میوه بررسی گردید. درمیوه ­های شاهد، قندهای ساکارز، گلوکز، فروکتوز و نشاسته سبب تسریع در انتقال از مرحله شکوفایی و توقف کمتر در مرحله تقسیم سلولی شدند. حذف برگ ­ها در طول دوره تقسیم سلولی در میوه ­ها و بافت چوبی تاثیری روی وضعیت کربوهیدرات ­ها نداشت، هر چند که اولین موج ریزش که معمولاً در این مرحله رخ می­دهد افزایش یافت. با شروع مرحله بزرگ شدن سلول ­ها، قندهای محلول در میوه­ ها کاهش یافت و میزان ساکارز و نشاسته در بافت­ های چوبی گیاهان بدون برگ در کمترین مقدار بود. در این گیاهان علاوه بر اینکه رشد میوه متوقف یا به تاخیر افتاده بود، ریزش میوه نیز در این مرحله افزایش یافت. بر اساس این نتایج مشخص شد که میو ه ­های در حال نمو در طول دوره تقسیم سلولی به عنوان مصرف کننده بوده، در حالی که در مرحله بزرگ شدن سلول ­ها نقش منبع ذخیره را داشته ­اند.