گوشخیزک ها

گوشخیزک معمولی

ripariaLabidura (Dermestidae: labiduridae)

اين نوع گوشخيزك ازتخم خود مراقبت مي كندو در مرحله بلوغ بالدارمي شود كه حشره ماده براي جلوگيري ازحمله قارچ ها تخم هاي خود رابه فواصل زمانی معين مي ليسد.پوره ها بعد از خارج شدن از تخم مادر را تا مدتي همراهي مي كنند در ايران در مناطق ساحلي خزر ديده شده اند.
شکل

شناسی

طول بدن13تا26ميلي متر.به رنگ زرد تا قهوه اي بال های جلويي نسبتًا دراز و سياه ويا قهوه اي.بال هاي عقبي طويل تر است. درافراد نر سرسی ها خميده و در قاعده به هم نزديكند.در ماده ها سرسی ها در قاعده از هم فاصله دارند.مي باشد.

زیست شناسی

گونهاي همه چيز خوار بوده كه حشرات كامل وپوره ها از زنده ومرده شپشك هاي آرد آلود،سایر شپشک های با بدن نرم و لاروهای پروانه که به زیر پوستک درختان پناه می برند تغذيه مي كنند.افراد ماده از تخم هامراقبت مي كنند.
 

میزبان و نوع خسارت:

ازبذوردرحال جوانه ریشه گل وميوه درحال گنديدن تغذيه كرده وبرروي كاهو,ذرت,چغندر,توتون, سيب وزردآلووانارديده شده اند.

گوشخیزک اروپایی

auricularia Forficula(Dermestidae: labiduridae)
توسط بند دوم پنجه كه قلبي شكل است شناخته مي شود.

شکل شناسی:

اندازه آن بدون انبرك ها10-15ميلي مترافراد كامل قهوه اي تيره براق باشاخك هاي مفصلي كه بال هاي جلويي چرمي بدون رگبال،قهوه اي مايل به قرمز و بال هاي عقبي غشايي با رگبال مشخص وبه ندرت پرواز می کند. انبرک ها در نر 4-9 میلی متر و در ماده5/3-5میلی متر می باشد.
 

زیست شناسی:

ماده ها پس از جفت گيري تخم هاي خود را به صورت دسته جمعي داخل خاك قرار مي دهند.هرماده سه دسته تخم در عمر خود مي گذارد وتخم ها بيضوي, درازبه رنگ مايل به سفيد مي باشد.كه در دسته 20-40 عددي است وماده بر روي تخم هامي خوابد و در زمان پوره شدن هم از آن ها نگهباني مي كند.پوره ها پس ازسن2 در اطراف پراكنده و5 سن پورگي دارند كه حدود2-3ماه طول مي كشد. افراد كامل اوايل تابستان ظاهرشده ودرسال يك نسل دارند.
 

گیاهان میزبان:

روي گياهان هسته دار مثل هلو,گيلاس,زردآلو و سبزيجات مثل كاهو و گياهان جاليزي مثل كدوو خيار و گياهاني مانند توتون, آفتابگردان وسيب زميني ديده مي شود.
 

نوع خسارت:

افراد كامل وپوره همه چيزخوار هستند و از برگ وگل وميوه تعداد زيادي از گياهان تغذيه مي كنند. مثل گل هاي زينتي (كوكب, داوودي, رو, ميخك) وگياهاني مثل كاهو,كلم و درختان ميوه هسته دار. درصورت افزايش از برگ گياه استفاده كرده آن ها را به صورت توري يا عاري از برگ مي كنند.این جانوران از حشرات كوچك بابدن نرم مثل شته  و لاروهای كوچك پروانه ها نيز تغذيه مي كند.
 

نوع کنترل:

الف-زراعی:

1-از بين بردن پناه گاه هاي روزانه آن ها وكشتن كوشت خيزك ها
2-باتوجه به اينكه خسارت آن ها درحاشيه مزارع و باغچه است.آن قسمت ها را شخم زده و علف هاي هرز را نابود مي كنيم.
 

ب- دشمنان طبیعی:

1-بعضی از گونه های جنسAmara(Col.,Carabidae) از حشره کامل و پوره آن تغذیه می کنند.
2- مگس هایی از خانوادهTachinidae انگل این حشره است که نقش موثری در جلوگیری از زاد و ولد آن ها ایفا می کند.