بیماری های مهم ذرت

بیماری‌های مهم ذرت

بیماری سیاهک معمولی ذرت Common smut

عامل بیماری قارچی با نام علمی Ustlagomaydis می‌باشد. سیاهک معمولی ذرت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ذرت است که در تمام مناطق ذرت‌کاری وجود دارد و خسارت عمده‌ای به محصول می‌زند. میزان خسارت بیماری بستگی به رقم، موقعیت جغرافیایی محل تشکیل گال و اندازه آن داردو بی 100-4 درصد باعث کاهش محصول می‌شود.

کنترل

1-خارج کردن گال‌های بیماری سیاهک (قبل از بازشدن) از مزرعه و انداختن آن‌ها در گودالی و سوزاندن آن‌ها

2-اجتناب از مصرف کود ازت زیاد، این افزایش باعث حساس شدن به این بیماری می‌شود

3-مبارزه با علف‌های هرز (در صورت مبارزه مکانیکی به گیاه صدمه وارد نشود)

4-ضدعفونی بذر

5-استفاده از ارقام مقاوم

پوسیدگی فوزاریومی بلال Fusarium ear rot

عامل عمده بیماری، قارچ فوزاریوم و غالب‌ترین گونه آن F. moniliforme است. این قارچ هر ساله در مناطق ذرت‌خیز کشور به اندام‌های مختلف ذرت خسارت زیادی می‌زند. قارچ عامل بیماری در اندام‌های مختلف گیاه تولید می‌کند. علاوه بر خسارت مستقیم به گیاه، این قارچ با تولید ماده سمی (توکسین) تاثیر زیان‌باری روی سلامت عمومی دارد. این قارچ سطح انتشار وسیعی دارد و بیماری‌های پوسیدگی بلال را ایجاد می‌کند.

کنترل

با بررسی‌های انجام گرفته به منظور کاهش آلودگی و کنترل بیماری پوسیدگی فوزاریومی بلال ذرت موارد زیر توصیه می‌گردد.

1-بقایای گیاهی بعد از ذرت جمع‌آوری گردد. شخم عمیق و مدفون ساختن بقایا نیز تا حدودی موثر است.

2-مبارزه با علف‌های هرز (در صورت مبارزه مکانیکی به گیاه صدمه وارد نشود).

3-ضدعفونی بذر

4-مبارزه به‌موقع و موثر بر علیه آفات ذرت در منطقه، بخصوص ساقه‌خوار اروپائی و هلیوتیس، که شیوع بیشتری دارند، صورت گیرد.

5-استفاده از بذر سالم و ضدعفونی شده جهت کشت

6-تنش‌های وارده به گیاه از جمله عوامل مهم در شروع و گسترش بیماری فوزاریومی بلال است. در این میان تنش خشکی به‌خصوص پس از ظهور کاکل اهمیت خاصی دارد و باید با یک برنامه منظم آبیاری، این‌گونه تنش‌ها را به حداقل رساند.

7-مصرف بیش از اندازه کود ازته و مصرف اندک پتاسه، مقاومت گیاه را در برابر بیماری کاهش می‌دهد.

8-برداشت طوری صورت گیردکه حداقل صدمه به بذر وارد شود. کمباین‌ها با ایجاد ترک در بذر، راه ورود قارچ فوزاریوم را هموار می‌کنند. در صورت امکان از ماشین‌های مخصوص برداشت ذرت استفاده گردد.

9-تراکم بوته، باید متناسب با مقدار توصیه شده برای هر رقم باشد. تراکم بیش از حد، سبب افزایش رطوبت و مهیا شدن شرایط مناسب برای رشد و توسعه بیشتر قارچ می‌شود.

10-استفاده از ارقام مقاوم

11-برداشت ذرت به محض اینکه رطوبت دانه ذرت اجازه دهد، باید صورت گیرد. طبق یک برنامه زمان‌بندی مشخص ابتدا مزارع آلوده برداشت گردد، تا از توسعه بیشتر آلودگی ممانعت بعمل آید. رطوبت زیر 18 درصد برای بلال و 13-5 درصد برای بذر در هنگام برداشت مناسب می‌باشد.

12-از انبار کردن بذور کپک‌زده باید جداً خودداری کرد.

13-تاریخ مناسب کشت ذرت در منطقه مشخص گردد. گاهی کشت زود هنگام سبب می‌شود گیاه از زخم‌های حاصل توسط حشرات بگریزد و لذا میزان بیماری کاهش یابد.

ویروس کوتولگی زیر ذرت Maize rough dwarf virus)MRDV)

اگر گیاهچه جوان ذرت (دو برگی در مرحله کلئوپتیل) مورد هجوم ویروس قرار گیرد، علائم به‌صورت کوتولگی خیلی شدید ظاهر می‌شود و گاهی حتی بوته ذرت از 30 سانتی‌متر بلندتر نمی‌گردد و به مرور بوته ذرت کاملاً خشک می‌شود و عملاً هیچ دانه‌ای تولید نمی‌شود. اگر ذرت بعد از مرحله گیاهچه‌ای مورد هجوم قرار گیرد، کوتولگی ایجاد شده خفیف‌تر است و ارتفاع ذرت ممکن است به 50 سانتی‌متر برسد و گل تاجی (گل آذین نر) تولید کند ولی هیچ بلالی تولید نمی‌کند. ضخامت ساقه ذرت آلوده نسبت به طول آن زیادتر از معمول به‌نظر می‌رسد و ساقه ذرت مقدار از حالت گرد به حالت کتابی تبدیل می‌شود. فاصله بین میانگره‌ها کوتاه می‌شود. این بوته نیز پس از مدتی شروع به خشک شدن می‌کند و بدون تولید دانه‌ای از بین می‌رود.

کنترل

1- مبارزه شیمیایی با ناقلین بیماری

2- ضدعفونی بذر با سموم مناسب

3- مبارزه با علف‌های هرز میزبان (شیمیایی و مکانیکی)

4- عدم کاشت برنج در نواحی آلوده به ویروس

5- رعایت تاریخ کاشت ذرت

بیشتر بخوانید: آفات مهم ذرت