تریپس پیاز و کنترل آن

تریپسTrips tabaci

این آفت در حال حاضر مهمترین آفت پیاز در اکثر نقاط دنیا محسوب می شود. در ایران نیز از مهمترین آفات پیاز محسوب می شود.

حشره شناسی و بیولوژی:

تریپس توتون یا بال ریشکدار توتون که تحت عنوان پا حباب دار پیاز گفته می شود حشره ای پلی فاژ بوده و از اهمیت اقتصادی بالایی برخوردار است. حشرات نر فاقد بال هستند و حشرات ماده در انتهای شکم دارای تخم ریز هستند.

تخم های تریپس مانند دانه لوبیا و به رنگ سفید که بصورت انفرادی، در داخل محفظه ای در زیر اپیدرم برگ قرار می دهند. زمستان گذرانی این حشره به صورت حشره کامل و پوره روی گیاهان، بقایای گیاهی، علف های هرز و یا زیر کلوخه ها و شکاف های زمینی می باشد.

در یک فصل زراعی تعداد نسل این آفت بسیار زیاد ممکن است تا 10 نسل برسد. این آفت اغلب در لابلای برگ ها مخفی می شود. بطوریکه در زمان شروع خسارت به راحتی قابل تشخیص نبوده و هنگام مساعد شدن شرایط آب و هوایی شروع به تکثیر می کند. تریپس در تمام طول دوره زندگی خسارت می زند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با مگس پیاز و روش های کنترل آن

خسارت:

خسارت تریپس پیاز در مراحل اولیه رشد پیاز حتی با تراکم کم غیر قابل جبران است و کشاورزان باید نسبت به مبارزه اقدام نمایند. حشرات کامل و پور های تریپس با فرو بردن خرطوم خود در برگ از شیره گیاهی و کلروفیل تغذیه نموده و محل تغذیه به صورت نقاط سفید متمایل به زرد و یا لکه های نقره ای مشاهده می شود. اگر تراکم آفت بیش از حد بر روی بوته ها باشد نوک برگ ها سوخته، خمیده و حالت سر عصایی پیدا می کند و در نهایت، پیچیدگی برگ، تغییر رنگ، پژمردگی و کاهش محصول را به دنبال دارد.

در مراحل گیاهچه پیاز ، تریپس با تراکم بسیار پائین خسارت قابل توجهی دارد زیرا باعث از بین رفتن کل بوته می گردد. اما در اواسط مرحله رشد که پیاز 4تا6 برگی می شود تحمل پیاز نسبت به خسارت و تراکم آفت افزایش پیدا می کند.

روش های توصیه شده برای کنترل تریپس شامل روش های مبازه غیر شیمیایی و شیمیایی می باشد.

بیشتر بخوانید: آشنایی با آفات آبدزدک و کرم برگ خوار پیاز

در کنترل غیر شیمیایی با عملیات خاک ورزی مناسب، حذف علف های هرز،رعایت تناوب ، استفاده از ارقام مقاوم و همچنین عملیات داشت مناسب شامل آبیاری صحیح، استفاده از کودهای ریزمغذی میتوان با تریپس مبارزه کرد.

کنترل شیمیایی علیه تریپس با ورود سموم حشره کش به کشور از چند دهه قبل شروع گردیده و همچنان ادامه دارد. در سالهای گذشته از سموم کلره، فسفره و پاراتیروئیدی علیه تریپس استفاده شده و از سموم کم دوام و کم خطر تا سموم با دوام و خطرناک استفاده گردیده است. لذا با توجه به افزایش تعداد دفعات سمپاشی، همچنین استفاده از سموم با دوام و خطرناک در کنترل آفت موفقیت حاصل نشد و این آفت به انواع آفت کش ها از گروه های مختلف سموم مقاومت نشان داده و هزینه های زیادی به کشاورزان تحمیل نموده همچنین باعث آلودگی محیط زیست گردیده است.