اهمیت اقتصادی ایجاد باغ پسته به روش علمی

اهمیت اقتصادی ایجاد باغ پسته به روش علمی

در بین محصولات باغی پسته بنا به دلایل متعددی در تمام کشور مورد استقبال قرار گرفته است. اگر پای دردل و تجربه باغداران در استان هایی مانند کرمان، خراسان، یزد، فارس و سمنان که بالاترین سطح زیر کشت را دارند بنشینید و اگر با کارشناسان پسته صحبتی داشته باشید خواهید دریافت که دلیل عمده عملکرد پایین و سود کم آن ها ناشی از بی توجهی در زمان احداث باغ بوده است. در واقع ارزش اقتصادی بالای محصول که خود ناشی از  امکان نگهداری محصول، وجود بازار داخلی مناسب، صادرات قابل اتکا از یک سو و مقاوم بودن به شوری از سوی دیگر  باعث شده تا کشاورزان زیادی متمایل به سرمایه گذاری و احداث باغ باشند. از این رو هزینه های زیاد، ( بالغ بر 120 میلیون تومان در هکتار در سال 1399)  و زمان زیاد، ( 7 تا 9 سال نگهداری از باغ جهت به ثمرنشستن) را متحمل می شوند تا با برداشت محصولی اقتصادی،  به سود دلخواه خود برسند.

اما پس از گذشت سالها و در زمان باردهی باغ ، سود مورد انتظار برآورده نمی شود. بررسی ها نشان داده که ریشه عمده عدم تحقق انتظارات باغداران  ناشی از عدم رعایت مسایل فنی مهمی در زمان احداث باغ بوده که منجر به زیان اقتصادی  برای باغداران شده است.

یکی از این موارد انتخاب رقم است. رقم انتخاب شده باید با اقلیم و آب وهوای منطقه سازگار و بطور نسبی نسبت به آفات و بیماری ها مقاوم باشد. در باغ های کشوری مانند آمریکا، با انتخاب دقیق پایه و پیوند و جنس نر مربوطه، در سال ششم به محصول یک تن در هکتار در سطح کل کشور آمریکا می رسند و متوسط عملکرد آن ها در کشور در سال دوازدهم به 5/3 تن می رسد. در حالی که متوسط محصول باغات خوب مدیریت شده در سطح کشور ما در سن 18 تا 20 سال به عدد عملکرد یک تن در هکتار می رسد  و متوسط تولید کشور در هکتار در سال 97 حدود 450 کیلو گرم بوده است. بنابراین در زمان احداث باغ لازم است تا باغداران محترم نسبت به انتخاب رقم مناسب و عملیات آماده سازی باغ توجه خاص داشته باشند. بر اساس نظر کارشناسان فنی علل اصلي عدم دستیابی بسياري از باغات موجود ايران به حد مطلوب توليد یعنی متوسط 3 تن در هكتار(حتی باغدارانی که محدوديتهاي شوري يا كمبود آب را ندارند)، عمدتا شامل:

1- .انتخاب غلط و نا مناسب رقم ماده با توجه به اقليم، يا عدم خلوص و يكدستگي رقم ها

2-.انتخاب غلط و نامناسب رقم نر

3- .نامناسب بودن پايه با توجه به شرايط خاك و اقليم

بیشتر بخوانید: هرس دستی پسته

از این رو اگر یک باغدار در انتخاب ارقام دقت لازم را داشته باشد، میتواند امیدوار باشد که با رعایت سایر مسایل در زمان نگهداری به درآمدی بیش از 4 برابر مقدار فعلی  برسد اما بی توجهی به این موضوع باعث شده تا پس از چند سال از احداث باغ و نرسیدن به تولید مورد انتظار تازه متوجه شود که ارقام مناسب نبوده و به فکر جایگزینی و اصلاح باغ برآید. جایگزینی ارقام علاوه بر هزینه مضاعف، زمان رسیدن به تولید تجاری را دو برابر میکند.  

علاوه بر این تناسب تعداد درختان نر  به ماده، محل قرارگیری ارقام نر که هم گرده افشانی مناسب داشته باشد و هم بتواند به عنوان یک  بادشکن در زمان باد و طوفان در مناطق بادخیز عمل کند نیز به افزایش تاثیر نوع رقم انتخاب شده کمک می کند.

بنابراین به باغداران محترم توصیه می‏شود قبل از احداث باغ حتما با کارشناسان با تجربه مشورت کرده و ضمن شناسایی از نوع ارقام و آگاهی از نحوه احداث، از اصالت  پایه و پیوندک نیز اطمینان حاصل نموده و نهال خود را از جاههای مطمئن تهیه نمایند. رعایت این موارد به همراه عملیات نگهداری مناسب از باغ، نوید بخش و ضامن  ایجاد باغی پربار با بازده اقتصادی بالا است.


نویسنده :آقای دکتر شجاعت زارع

بیشتر بخوانید: هرس ماشینی پسته