مرحله خامه گیری در تولید خامه

اصول جداسازی چربی

اجزای تشکیل دهنده شیر دارای چگالی متفاوتی هستند. گویچه های چربی، چگالی کمتری از سایر اجزای شیر دارند. به این ترتیب این جزء تمایل به جدا شدن از فاز سرمی شیر و رونشین شدن دارد. در این صورت اگر شیر برای مدتی ساکن بماند فاز چرب آن جدا می شود و روی آن قرار می گیرد که به آن سرشیر گفته می شود.

این روش تولید سرشیر هنوز هم بـه صورت سنتی انجام می شود؛ امـا حـرکت ذرات بـر اثـر نیروی ثقل خیلی کند است. بنابراین تولید سرشیر فـرآیندی زمانبـر است. بنابـراین برای تسریع فرآیند خامه گیری از دستگاه خامه گیر (سپراتور) استفاده می شود.  

اصول کار دستگاه خامه گیر:

دستگاه خامه گیر که براساس نیروی گریز از مرکز کار می کند. هدف از خامه گیری، انتقـال بیشترین مقـدار چـربی شیر بـه بخش خامه و کمترین مقدار آن به شیر پس چرخ است. امروزه در این دستگاه ها به صورت همزمان ذرات خارجی و چربی از شیر جدا می شوند.

خامه گیر از تعدادی کاسه تشکیل شده که در سطح آن ها سوراخ های جداکنندهای طراحی شده است و این مجموعه روی یک محور عمودی به صورت کاملاً فشرده روی هم جاسازی شده اند. شیر از بین ردیف سوراخ های تقسیم کننده عمودی وارد توده صفحات می شود و تحت تأثیر نیروی گریز از مرکز اجزای آن از هم جدا می شوند.

خامه به علت چگالی کمتر به سمت مرکز سپراتور هدایت شده و از محل های ویژه بالای سپراتور خارج می شود. ناخالصی های جامد مثل کاه، مو، سلول های پستانی و گویچه های سفید خون، به علت چگالی بالا به سمت بیرونی صفحات متمایل می شود و در محفظه رسوبات جمع آوری می شود.

شیر پس چرخ، به علت دانسیته بالا به اطراف منتقل شده و به سمت بالا حرکت کرده و سپس از طریق مجرای ویژه ای در بالای سپراتور خارج می شود. مقدار گلبول های چربی باقی مانده در شیر پس چرخ، معیاری برای سنجش کارایی خامه گیری است.

مقادیر نسبی خامه و شیر پس چرخ را می توان با تنظیم دریچه های خروجی در مسیرهای مربوطه تنظیم کرد. براساس درخواست مصرف کنندگان می توان خامه هایی با درصد چربی مختلف تولید کرد.

عوامل مؤثر بر خامه گیری

1)  دما:

بهترین دمای خامه گیری حدود 55 درجه سلسیوس است. با افزایش دما بازده خامه گیری افزایش می یابد زیرا در این حالت ویسکوزیته شیر کاهش یافته و اختلاف دانسیته خامه و شیر پس چرخ افزایش پیدا می کند.

2) سرعت دوران کاسه:

با افزایش سرعت دوران کاسه، بازده خامه گیری افزایش می یابد. سرعت 5000   ـ 3000  دور بر دقیقه مطلوب است

3) فاصله بین دیسک ها:

فاصله کم بین صفحات باعث افزایش بازده جداسازی می شود

4) سرعت جریان:

با کاهش سرعت جریان شیر ورودی به دستگاه ، کارایی خامه گیری افزایش پیدا می کند.

 5) اندازە گویچه های چربی شیر:

با افزایش اندازه گویچه ها، سرعت خامه گیری بیشتر می شود.

بیشتر بخوانید روش های مبارزه با علف های هرز چغندرقند