بادرنجبویه

نام فارسی:

بادرنجبویه

نام علمی:

Melissa officinalis L 

نام انگلیسی:

Lemom balam

خصوصیات گیاهی

بادرنجبویه گیاهی علفی چند ساله است منشاء این گیاه شرق مدیترانه و جنوب اروپا گزارش شده است ارتفاع آن بین ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی متر متفاوت است بر کاپ و تخم‌مرغ شکل به طول ۳ تا ۶ سانتی متر به صورت متقابل روی صفحه قرار می گیرد رنگ برگ ها سبز تیره از سرطان‌ها ناسا بوده و برجستگی متعددی دارد گل ها در قسمت فوقانی ساقه و در ناحیه زاویه برکات تشکیل می‌شود بانک‌های بازرگانی معمولاً زرد رنگ هستند. دوچرخه که پس از باز شدن گل های سفید یا بنفش پدید می آیند. روی ریزان گروه‌های خاصی وجود داره که نگران اسطوره ها و سایر اشارات ریشه به رنگ قهوه ای روشن خارج می‌شود میوه این گیاه چند قسمتی بوده و طول آن یک تا یک و نیم میلیمتر است دانه تخم مرغی شکل و رنگ آن تیره و براق است وزن هزاردانه ۰/۶تا ۰/۷ گرم است حضور این گیاه چنانچه در شرایط مناسب نگهداری شوند تا ۴ سال از قوه رویشی مناسبی برخوردار هستند قسمت دارویی پیکر رویشی( برگ ها و ساقه های جوان بادرنجبویه )حاوی مواد موثر بوده و خاصیت دارویی دارند خواص درمانی از مواد موثره این گیاه داروهایی برای درمان ناراحتی های عصبی و همچنین داروهای برای مداوای بیماری معده قلبی و روده ای که من چه اثری دارد تهیه می شود اسانس بادرنجبویه در صنایع دارویی غذایی و آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد فراوانی دارد.

بیشتر بخوانید: آویشن باغی

مواد و عناصر غذایی

در فصل پاییز قبل از کاشت گیاه هنگام آماده سازی خاک افزودن کودهای حیوانی کاملا پوسیده و  به مقدار ۲۵ تا ۳۰ تن در هکتار نقش عمده‌ای در افزایش عملکرد گیاه دارد و افزودن کود حیوانی به خاک با انجام شغل مناسبی باید آن را به عمق ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر زمین منتقل نموده نحوه اضافه کردن کودهای شیمیایی به خاک های مختلف متفاوت بوده و به شرایط اقلیمی و بافت خاک بستگی دارد به طور کلی باید میزان ۵۰ تا ۷۰ کیلوگرم در هکتار از ۵۰ تا ۶۰ کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و ۸۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس در فصل پاییز و زمستان قبل از کشت گیاهان به عنوان مقادیر پایه به خاک افزوده شود همچنین توسعه می‌شود مقدار ۲۰ تا ۳۰ کیلو در هکتار از زمین در فواصل بین ردیف ها در فصل پاییز پس از رویش گیاهان به طور سرک در اختیار گیاهان قرار گیرد تحقیقات نشان می‌دهد استفاده از کودهای مایع به صورت محلول پاشی به طور چشمگیری سبب افزایش عملکرد می‌شود
 

سازگاری

بادرنجبویه در طول رویش به هوای گرم و نور کافی نیاز دارد بذراین گیاه در دمای ۱۰ تا ۱۲ درجه سانتی گراد  جوانه میزند ولی دمای مناسب برای جوانه زنی آن ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی گراد است این گیاه قادر به تحمل درجه حرارت های پایین می باشد ولی برای گیاهان مسن درجه حرارت های پایین برای مدت طولانی مضر است و تاثیر نامطلوب بر رشد و همچنین مواد موثره آن ها دارد رویش این گیاه در سایه سبب کاهش کمیت و کیفیت اسانس آن می‌شود بادرنجبویه را در هر خاکی می توان کشت کرد ولی خاک های با بافت متوسط و غنی از ترکیبات کلسیم و دیگر عناصر غذایی برای رشد این گیاه مناسب هستند
آماده سازی خاک در فصل پایانی قبل از کاشت بادرنجبویه از زمان کوتاهی حیوانی شیمیایی ذکر شده در بحث مواد غذایی ضروری بوده و سپس به شخم مناسبی زده شود در کاشت به صورت مستقیم کار زیادی باید روی زمین انجام گیرد و زمین کاملاً مسطح و فاقد پستی و بلندی باشد

کاشت

کاشت باربری از طریق بذر و به روش مستقیم و غیر مستقیم صورت می گیرد این گیاه را به صورت رویشی نیز می‌توان تکثیر کرد از آنجا که بعضا این گیاه از قوه نامیه پایینی برخوردار است از این رو برای افزایش آن حضور را باید به مدت ۱۶ تا ۲۰ ساعت در آب و در دمای محیط زیست آن یا اینکه حضور تا ۴۸ ساعت در دمای صفر درجه سانتیگراد قرار داد.

 کاشت مستقیم

اواخر آذر زمان مناسب برای کشت مستقیم بذر در زمین اصلی اسب در این صورت فاصله مناسب ردیف‌های کاش از یکدیگر ۶۰ سانتی‌متر از و به کاهش وزن نیز باید ۰/۵تا۱ سانتی مترباشد برای هر هکتار زمین به ۸ تا ۱۰ کیلوگرم وزن نیاز است حضور که اواخر پاییز کشت می شوند و پس از طی دوره سرمای زمستان و اوایل بهار سبز می شوند.

کشت غیر مستقیم

زمان مناسب برای کاشت بذر در خزانه هوای آزاد امروز بهار است ولی زمان مناسب برای کاشت در خزانه پلاستیک اواخر زمستان اواخر بهمن می باشد در کشت غیرمستقیم بذور در ردیف هایی به فاصله ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر در عمق نیم سانتی متری کشت می شوند برای هر هکتار زمین به نیم کیلوگرم بذر با کیفیت مناسب نیاز است اواخر تابستان شهریور زمان مناسبی برای انتقال نشاء ها به زمین اصلی از نشاها در ردیف های به فاصله ۵۰ تا ۶۰ سانتی متر فاصله دو بوته در طول ردیف ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر باید کشته شوند
 

 تکثیر رویشی

اواخر تابستان تا اواخر شهریور زمان مناسبی است تکثیر رویشی بادرنجبویه از طریق تقسیم بوته انجام می گیرد بدین صورت که پس از خارج کردن بوت های سه ساله آن ها را به چند قسمت تقسیم کرده و در زمین اصلی کشت می کنند.
 

مراقبت و نگهداری

رشد اولیه با رنگ و بوی بسیار کن و بطئی بوده و وجین علف های هرز در طول رویش این که ضروری است بنابراین در سال اول رویش باید سه بار اقدام به وجین علف های هرز نمود این گیاه در طول رویش توسط برخی از آفات و عوامل بیماریزا تهدید می‌شود و برخی حشرات ممکن است صدمات زیادی به محصول وارد کند که با استفاده از سموم مناسب می‌توان به مبارزه با آن ها پرداخت نباتی شلغم با تغذیه از برگ‌های گیاه با زندگی آناتولی شکل می‌کند زنجره ها و انواع رشته ها از دیگر آثاری هستند که با تغذیه از شیره گیاه علاوه بر تضعیف آن باعث اتلاف گیاهان به بیماری‌های ویروسی نیز می‌شود و خسارات سنگینی به محض وارد می‌کند قارچ لکه برگی نیز از بیماری های شایع بادرنجبویه است به عملیات به طراحی مناسب استفاده از سموم مناسب می‌توان این بیماری ها را کنترل کرد

برداشت

از سال اول رویش می توان محصول برداشت در سال اول یک بار بعد از سال دوم به بعد یا حتی سه مرتبه می توان پیکر رویشی بادرنجبویه را برداشت از زمان مناسب برای اولین برداشت در مرحله گلدهی کامل تیرماه است دومین برداشت در اواسط شهریور انجام می گیرد اگر شرایط اقلیمی محل رویش گیاه مناسب باشد سوم برداشت را نیز می توان انجام داد . هنگام برداشت پیکر رویشی گیاهان را از فاصله ۴ تا ۵ سانتی متری سطح زمین برداشت می‌کند پس از برداشت بلافاصله محصول را خشک می‌کنند تحقیر در خشک کردن محصول سراب سیاه و قهوه ای شدن برگ ها می شود که کاهش شدید کمیت و کیفیت مواد موثره را به دنبال دارد دمای مناسب برای خشک کردن پیکر رویشی گیاه دمای ۴۵ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد است عملکرد پیکر رویشی تازه ۱۰ تا ۲۰ تن در هکتار است که پس از خشک شدن دو تا چهار تا پنج پیکر روی خوش به دست می‌آید.

بیشتر بخوانید: آشنایی با گیاه بومادران