آشنایی با گیاه بومادران

نام فارسی:

بومادران

نام علمی:

Achillea millefolium

نام انگلیسی:

Yarrow

خصوصیات گیاهی

بومادران گیاهی است علفی که دارای ریشه های نازک و مستقیم بوده که از انشعاب های ظریف و فراوانی برخوردار هستند.

از ناحیه فوقانی ریشه ساقه های متعدد استوانه ای شکل خارج می‌شوند. ارتفاع گیاه متفاوت است و به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد و بین ۱۵تا۷۰ سانتی متر است . برگ ها در این گیاه نیزه‌ای شکل و کم و بیش طویل و دارای۲تا۴ بریدگی بوده و روی ساقه نسبت به یکدیگر به طور متناوب قرار دارند. اطراف برگ‌ها دندانه ای ظریفی وجود دارد و شباهت زیادی به دندانه های شانه داشته و حجره  های حاوی اسانس در دو طرف آن ها قرار گرفته است. گل ها کوچک، سفید یا صورتی و فاقد کاسبرگ اند. که در انتهای ساقه اصلی و فرعی به شکل چترهای متراکم که تا حدودی شبیه به خیمه (چادر) هستند،قراردارند. قطر هر گل۳تا۵ میلی متر است. تعداد گلچه های زبانه ای  به ۵ عدد می‌رسد. چه شکل کلاهی روی آن قرار می گیرند. میوه بومادران فندقه، تحویل و به شکل تخم مرغ بارون است.وزن هزاردانه۰/۱۳ گرم است.

بیشتر بخوانید: آویشن باغی

قسمت دارویی

گلها، پیکر رویشی و برگ های بومادران دارای خاصیت دارویی هستند.

مواد موثره

اسانس موجود در گلها و پیکر رویشی این گیاه حاوی ۳۰تا۶۰ درصد پرو کامازولن است که تحت تاثیر حرارت ناشی از تقطیر آب و بخار به کامازولن تبدیل می شود.

خواص درمانی

 مواد موثر موثره این گیاه اشتها آور بوده و سبب هضم غذا و مداوای دل درد میشود استفاده از دم کرده بومادران سبب کاهش فشار خون می شود. اسانس بومادران خاصیت ضد باکتریایی و ضد تورم دارد .از این اسانس در صنایع آرایشی بهداشتی،صنایع دارویی و تهیه کرم ها و پمادهایی برای لطافت پوست و مداوای تورم های پوستی استفاده می شود.

مواد و عناصر غذایی

تناسب مقدار عناصر اصلی نظیر از آب فسفر و پتاس نقش عمده ای در افزایش پیکر رویشی گیاه و همچنین انسان‌ها دارد تحقیقات نشان می دهد که وجود مقادیر متوسط عزل فسفر و پتاس سبب افزایش عملکرد (اعم از پیکر رویشی و اسانسی) به مقدار ۱۰۰ درصد خواهد شد.

سازگاری

بومادران در طول رویش به اوضاع اقلیمی خاصی نیاز دارد و تقریباً در هر اقلیمی می روید. این گیاه در مناطق گرم و آفتابی گل های بیشتری تولید می‌کند و خاک های سبک شنی برای کشت این گیاه مناسب هستند.
 

تناوب کشت

بومادران ۴ تا ۵ سال در زمین باقی می ماند از این رو زمین هایی که در آن بومادران کشت می شود باید فاقد علف های هرز چند ساله باشند. گیاهانی که  دوره رویشی کوتاهی دارند برای تناوب کشت بومادران مناسب است.زیرا پس از برداشت آنها زمان کافی برای آماده ساختن زمین وجود خواهد داشت.

 آماده سازی زمین

پس از برداشت محصول قبلی، زمین را شخم متوسطی می‌زنند و پس از خرد کردن کوه ها بادی زمین را تصحیح می کنند.

 روش کاشت

کشت و تکثیر بومادران توسط بذوربه دو روش مستقیم و غیر مستقیم و به شکل رویشی صورت می‌گیرد در کشت مستقیم بذور را در اواخر تابستان و اوایل پاییز در زمین اصلی در ردیف هایی با فاصله ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر کشت می کنند (برای هر هکتار زمین به ۲ تا ۳ کیلوگرم بر نیاز است)در کشت غیر مستقیم بذور را در اوایل بهار در خزانه هوای آزاد در ردیف هایی به فاصله ۵ تا ۲۰ سانتی متر کشت می کنند سپس در اوایل پاییز نشاء‌ها را در زمین اصلی و در ردیف هایی به فاصله ۶۰ سانتی متر منتقل می‌کنند. به طوری که فاصله دو بوته روی ردیف ۲۵ تا۳۰ سانتی متر باشد عمق کاشت نباید بیش از نیم سانتی متر باشد. تکثیر رویشی بومادران از طریق تقسیم بوته و در فصل پاییز انجام می گیرد گیاهان ۴ تا ۵ ساله برای این منظور مناسب هستند.

 مراقبت و نگهداری

به دلیل اینکه رشد اولیه بومادران کن و بطئی است، آبیاری منظم و مبارزه مکانیکی و شیمیایی با علف های هرز مزرعه ضرورت دارد.

برداشت

در کشت غیرمستقیم چنانچه گیاه در فصل پاییز به زمین اصلی منتقل شده باشد، یک سال پس از کاشت (از سال دوم) به گل می نشیند در کشت مستقیم محصول از سال سوم قابل برداشت است. در مرحله گلدهی، گیاه از بیشترین مقدار ماده موثره برخوردار است. بنابراین به طور کلی زمان گلدهی بهترین زمان برای برداشت گل ها و پیکر رویشی (ساقه و شاخه های جوان ) بومادران است گل ها را به همراه دمگل به طول ۳ تا ۴ سانتیمتر برداشت می کنند اندام های برداشت شده را در سایه و یا با استفاده از خشک کن های الکتریکی  در دمای ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتیگراد خشک می کنند. عملکرد پیکر رویشی متفاوت بوده و به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد سال دوم رویش مقدار پیکر رویشی خشک شده بین ۱ تا ۴ تن در هکتار است.

بیشتر بخوانید: رازیانه