اقدامات لازم برای صید ماهی

اقدامات لازم برای صید ماهی

کیفیت محصول نهایی تحت تأثیر روش صید قرار دارد. روش صید نامناسب نظیر برداشت تعداد زیادی ماهی در یک مرحله، نه تنها موجب صدمات مکانیکی به ماهی می شود بلکه باعث بروز استرس شده و در نهایت پس از مرگ ماهی، مراحل بعدی عمل آوری را با اشکال مواجه خواهد ساخت.

الزاماتی که باید هنگام صید ماهی از استخر رعایت شود عبارت اند از:

1- قطع غذادهی:

دو تا سه روز قبل از صید، باید تغذیه ماهی به طور كامل قطع گردد تا دستگاه گوارش آن تخلیه شود.

برخی از دلایل قطع تغذیه ماهیان قبل از صید عبارت اند از:

1- افزایش دوام گوشت

٢- کاهش مصرف اكسیژن

٣- کاهش تولید آمونیاک

٤- جلوگیری از فساد و آلودگی باكتریایی در هنگام صید

٥- سهولت برداشت و عمل آوری به دلیل وجود مقادیر كم مدفوع و محتویات دستگاه گوارش.
 

در برخی مطالعات با توجه به دلایل مختلف یك دوره گرسنگی 10  7 روز (در فصل تابستان) و 14 - 12 روز (در فصل زمستان) پیشنهاد شده است. گرسنه نگه داشتن ماهیان بر تخلیه محتویات دستگاه گوارش آنها تأثیر داشته و این عمل در نهایت از آلودگی های بعد از صید جلوگیری کرده و سبب نگهداری طولانی مدت ماهیان عمل آوری شده می شود. زمانی که ماهیان در آب هایی با دماهای بالاتر گرسنه نگه داشته می شوند، معمولاً از ذخایر انرژی خود استفاده بیشتری کرده و این روند سبب کاهش سریع وزن کلی بدن به دلیل تخلیه لوله گوارش می شود. به طور کلی در بسیاری از کشورهای پیشرفته در زمینه پرورش سالمون و قزل آلا، برای حفظ کیفیت ماهی بعد از برداشت، از دوره های گرسنگی قبل از صید استفاده می شود. اگر ماهیان به مدت 10 - 7 روز قبل از برداشت برای تخلیه محتویات دستگاه گوارش و حفظ كیفیت گوشت، گرسنه نگه داشته شوند، مقدار کل کاهش وزن بدن در طول این دوره، حدود 4 درصد خواهد بود. محتویات معده معمولاً 2 درصد از وزن ماهی را به خود اختصاص می دهد.

٢- قطع دارو:

طبق توصیه سازمان دامپزشکی، باید تقریباً یک ماه قبل از صید، مصرف هر گونه دارو و آنتی بیوتیک قطع شود ضمن آن که مدت زمان قطع دارو به نیمه عمر توصیه شده دارو یا مواد ضد عفونی کننده مصرفی بستگی دارد. در نظر گرفتن دوره منع مصرف به ویژه در حالت تجویز تركیبات ضد میكروبی به همراه غذا بسیار مهم است.

این مدت به دمای آب بستگی داشته و معمولاً مدت آن از 2 تا 6 هفته به منظور حصول اطمینان از مصرف كامل دارو در بافت ماهی و عدم ورود آن به بدن انسان است.

٣- کاهش استرس:

در هنگام صید باید حداقل استرس بر ماهیان وارد شود؛ زیرا در شرایط استرس به دلیل مصرف سریع گلیکوژن عضلات ماهی، پدیده جمود نعشی به درستی پایان نمی پذیرد.

برای کاهش استرس باید موارد زیر رعایت گردد:

- هنگام صبح یا غروب زمان مناسب صید است.

- تخلیه آب استخر در زمان صید ماهیان گرمابی باید به تدریج صورت گیرد، به طوری که ماهیان به آرامی به طرف خروجی آب استخر هدایت شوند.

- برای جلوگیری از استرس و فعالیت بیش از حد ماهیان لازم است از ادوات مناسب برای صید استفاده شود. معمولاً از تور یا ساچوك برای صید در حوضچه ها و یا استخرها، استفاده می کنند.

- نوع عملیات صید ماهیان از استخرها و انتقال آنها به مخازن حمل کننده و یا نگهدارنده باید به نحوی باشد تا از اعمال هرگونه آسیب فیزیکی به ماهیان جلوگیری شود

در تخلیه آب استخر و صید نباید شتاب كرد، این عمل را باید با تأمل و به تدریج انجام داد. به طوری كه همراه با تخلیه و كاهش سطح آب، ماهی ها به آرامی به سمت خروجی هدایت شوند. همچنین تخته های خروجی را یكی پس از دیگری برداشته و به جای آن توری گذاشته شود. این كار از فرار ماهی ها جلوگیری میك ند. تمیز كردن توری ها جهت جلوگیری از گرفتگی چشمه ها نیز از اقداماتی است كه در این مرحله از صید باید صورت گیرد. تخلیه سریع استخر خاكی با رویش گیاهی زیاد، می تواند ماهی ها را در بین گیاهان به دام انداخته و باعث تلفات آنها شود.

بهتر است حوضچه صید (كه معمولاً در پشت محفظه خروجی، از سنگ، سیمان و بتن ساخته می شود) دارای توری های دو ردیفه با چشمه های مناسب باشد، تا هنگام خروج آب بتوان هریك از آنها را تمیز و در جای خود مستقر كرد. به جای حوضچه ثابت می توان از جعبه صید استفاده كرد و اقدام به صید ماهی نمود. این جعبه ها دارای چارچوب محکم و ابعاد 6/0×6/0×2 متربوده، کف آن ها چوبی و دیواره های آن دارای توری با چشمه مناسب هستند. پس از انجام هر مرحله صید و برداشت ماهی ها، باید آب خروجی را قطع کرده و نسبت به تمیز کردن جعبه متحرک برای استفاده مجدد از آن اقدام نمود.

بیشتر بخوانید: فرمولاسیون،شکل دهی و پوشش دهی خمیر ناگت