تنک میوه مرکبات

برخلاف سیب و هلو که تنک هر سال در دستیابی به بهترین اندازه میوه مؤثر است، میوه ­های مرکبات به دلیل عدم اجبار برای برداشت در یک زمان، نیاز به تنک ندارند. بنابراین می­ توانند روی درخت مانده و به تدریج با رسیدن به بهترین کیفیت، برداشت شوند. نارنگی­ ها نیاز به تنک کردن و هرس منظم دارند تا بدین وسیله از سال‌آوری آن ها جلوگیری شود. مسلماً پرمحصولی در یکسال منجر به کم باردهی یا نبود باردهی در سال بعد خواهد شد. تکرار این وضعیت، سلامت گیاه را تحت تأثیر قرار می­دهد و دوباره جوان­ سازی درختانی که به چنین حالتی مبتلا شده­اند، دشوار خواهد بود. چنان­چه محصول درخت سنگین و بالا باشد تنک‌کردن موجب اندازه مناسب و رسیدن رضایت­ بخش میوه­ های باقی مانده می­ شود.

بیشتر بخوانید:وضعیت کربوهیدرات­ ها در طول میوه ­نشینی مرکبات

 حذف بخشی از میوه­چه­ های در حال نمو سبب تهیه مواد فتوسنتزی قابل دسترس بیشتری برای میوه­چه­ های باقی مانده روی درخت شده و اندازه آنها را افزایش می ­دهد. جهت دستیابی به می ه­ هایی با اندازه بزرگ و مطلوب، کاهش در تعداد میوه ضروری به نظر می­رسد. ممکن است عملکرد بدینوسیله کاهش یابد، اما سود حاصل از افزایش کیفیت تجاری میوه جبران این هزینه را خواهد کرد. تنک میوه هم­چنین جهت کاهش اثر تناوب باردهی نیز استفاده می­ شود. این پدیده ممکن است در اثر شرایط نامطلوب آب و هوایی ایجاد شود لیکن در برخی از نارنگی­ ها تولید محصول سنگین و کوچک در یک سال، عدم گلدهی و عملکرد را در سال بعد به همراه دارد. تنک میوه ­ها در سال ­آور باعث افزایش اندازه میوه، ارزش محصول و تحریک گلدهی در سال دیگر می­ شود.

۱- تنک دستی:

بهترین روش تنک کردن روش دستی بوده لیکن هزینه کارگری آن بالاست. با هدف حصول عملکرد اقتصادی بالا در برخی ارقام با ارزش مانند نارنگی های ماندرین، از این روش تنک کردن استفاده می‌شود. برخی باغداران حاضر به پرداخت این هزینه اضافی بوده چون در ازاء این هزینه، ارزش میوه ­هایی که به بازار عرضه می شود قابل ملاحظه است. در آزمایشی مشخص شد که تنک دستی باعث افزایش سود خالص
۴۰-۲۰ درصدی شد. این عمل وقتی میوه ­ها به قطر ۴۰-۳۰ میلی متر رسیدند انجام گرفت. در تنک دستی معمولاً میوه ­های کوچک، داغ‌زده، لکه ­دار و بدشکل حذف می­ شوند. میوه های خوشه ­ای را بررسی و ارزیابی نموده و فقط خوشه­ های دو تایی حذف نمی­ شوند. ظرفیت شاخه جهت تحمل میوه و هم­چنین تعداد میوه اطراف شاخه بررسی می­ شود. چنانچه میوه ­های دوتایی یا سه ­تایی به اندازه کافی بزرگ بوده و در اطراف آنها میوه­ای وجود نداشته باشد اقدام به حذف این خوشه­ ها نموده تا در سراسر شاخه میوه ­ها توزیع یکنواختی داشته باشند.

۲- تنک شیمیایی:

زمان محلول­ پاشی اهمیت داشته و معمولاً در اواخر ریزش طبیعی میوه وقتی که میوه­ ها بطور متوسط ۵/۱۲ میلی­متر قطر دارند انجام می­شود. بدین منظور قبلاً اقدام به اندازه­ گیری اندازه میوه (حداقل ۵۰ میوه و دو بار در هفته) و زیر نظر داشتن ریزش جهت تعیین زمان دقیق پایان ریزش طبیعی می ­شود. درجه حرارت هوا در زمان محلول­پاشی باید بین ۳۶-۱۸ درجه سانتی­گراد باشد و حداقل ۳-۲ روز بعد از آن این شرایط پایدار باشد. در تحقیقی در سال ۲۰۰۱ روی پرتقال واشنگتن ناول، با مصرف اترل ۲۰ درصد میوه ­ها ریزش نمود و در مقابل باردهی خالص ۲۵-۱۵ درصد افزایش یافت. چنانچه ماده موثره محلول از حد مطلوب بیشتر باشد باعث ریزش برگ و میوه می­ شود. 

کاربرد اتفن با غلظت ۱۵۰ تا ۵۰۰ پی­ پی ­ام در طی دوره ریزش جودرو نقش موثری در عمل تنک نارنگی ­های سال آور داشت. اثر تنک کنندگی اتفن نسبت به NAA متفاوت است مثلاً گاهی باعث از دست­ دهی قابل توجه برگ‌ها می­شود. تاثیر اکسین­ هایی چون ۲,۴,-D و ۲,۴,۵-T نیز یکسان نبوده و در غلظت­ های نسبتاً بالا (۵۰-۲۰ پی‌پی‌ام)، گاهی به عمل تنک کردن شدت بخشیده و یا اینکه اثر سمی خواهد داشت. تا اواخر دهه هشتاد، کاربرد اسید نفتالین استیک با هدف تنک کردن کاربرد گسترده­ ای داشت. معمولا NAA با غلظت ۳۰۰-۲۰۰ پی‌پی‌ام، ۳۰-۲۰ روز بعد از مرحله تمام گل و قبل از پایان ریزش جودرو استفاده می ­شود. سن درخت، میزان میوه‌دهی و دما روی میزان تنک کردن تاثیر دارد. در شرایط دمایی بالای ۳۰ درجه سانتی­ گراد تنک، شدیدتر انجام می­ شود. کاربرد این ترکیبات اندازه بازارپسند میوه ­ها را به خاطر حذف میوه­چه ­های کوچکتر و در نتیجه کاهش رقابت بین میوه­ ها و تمرکز اثر هورمون­ ها روی میوه­چه­ های باقی مانده افزایش می­ دهد.

بیشتر بخوانید: مراحل کاشت پرتقال