کشت و پرورش استویا

محیط کشت و پرورش استویا

استویا مناسب مناطق جنوبی ایران یا کشت گلخانه‌ای است.
حتی پرورش استویا در منزل هم امکان پذیر است.در همه مناطق ايران شامل استان تهران، استانهاي مركزي، استان خراسان و بخصوص مناطق گرم و مرطوب جنوب كه اب و هواي مساعدی دارند. مثال استان خوزستان و بندر عباس به شرط آبياري اين گياه شرايط مناسبي براي كشت را دارا است. در ساير مناطق مركزي و شرقي نيز به شرط حفظ فاكتور رطوبت و آب رساني مورد نياز گياه استويا به راحتي قابل كشت و پرورش است.

گياه استويا در نور و گرما رشد ميكند و به سرما زياد حساس است و رشد آن تا يک متر نيز ميرسد. محيط طبيعي رشد اين گياه آب فراوان را تحمل نمي كند و از بين ميرود بنابراين خاک اين گياه بايد همواره مرطوب باشد ولي در محيط گرم و آفتاب گير رشد نمايد. اين گياه را ميتوان در باغچه، آپارتمان، بالكن، باغ و مزارع كشت نمود.

چگونگی آماده کردن و کاشت بذر استویا

1 – بذر گیاه استویا را شش هفته قبل از آخرین سرما در خانه بکارید یا در صورتی که منطقه شما سرد نیست می‌توانید در هر زمان بذر را بکارید.
2 – برای هر بذر استویا یک گلدان 8 سانتی متری تهیه کنید و آن را با یک خاک شل پر کنید، می‌توانید گلدان را با قسمت های مساوی پیت ماس و پرلیت پر کنید و آن ها را با هم مخلوط نمایید. گلدان باید دارای سوراخ زهکشی باشد. قبل از کاشت بذر، خاک را مرطوب کنید و اجازه دهید آب اضافی از گلدان خارج شود.
3 – بذر گیاه استویا را در سطح خاک قرار داده و آن را روی خاک کمی فشار دهید به صورتی که به خاک بچسبد، سپس لایه بسیار نازکی پرلیت روی بذر بریزید به گونه ای که در اثر جریان هوا جای بذر عوض نشود ولی باز هم در معرض نور قرار داشته باشد. بعد از کاشت با استفاده از آبپاش سطح خاک را مرطوب نمایید.
4 – گلدان را در یک پنجره جنوبی قرار دهید و دما را بین 20 تا 21 درجه سانتی گراد تنظیم کنید. گلدان را با یک پلاستیک روشن و تمیز بپوشانید تا رطوبت خاک حفظ شود.
5 – برای اطمینان دو بار در روز خاک را مرطوب کنید و هرگز اجازه ندهید خاک خشک شود. به اندازه ای آب اضافه کنید که یک سانتی متر از قسمت بالایی خاک مرطوب شود و از خیس کردن خاک اجتناب نمایید. از آبپاش برای آب دادن استفاده نمایید تا جای بذر در خاک تغییر نکند.

6 – جوانه زنی بذر استویا معمولا 10 تا 15 روز بعد از کاشت می‌باشد. قبل از کاشت نهال ها در زمین 2 ماه صبر کنید و آن ها را بعد از این که خطر سرما به طور کامل رفع شد در زمین بکارید. در مناطق گرم که زمستان های سردی ندارند می‌توان نهال ها را در اواخر پاییز در زمین کاشت.
7 – یک مکان آفتابی یا دارای سایه جزیی را برای کاشت نهال استویا انتخاب کنید. یک خاک دارای زهکشی خوب و غنی از مواد ارگانیک برای کاشت گیاه استویا فراهم نمایید. ( خاک کم شور، بهترین خاک برای کشت استویاست.) فاصله بین نهال های استویا را 30 تا 60 سانتی متر در نظر بگیرید.

مراقبت از گیاه استویا

گیاه استویا بهترین رشد را در خاک های غنی و لومی دارند، این خاک معمولا در اکثر باغ ها موجود است. در خاک های شنی می‌توان کمپوست اضافه نمود تا مواد مغذی بیشتری به خاک برسد.
گیاه باید از سرما و رطوبت بیش از حد محافظت شود. ریشه گیاه استویا در مکان های خیلی مرطوب دچار مشکل می‌شود. بنابراین مواظب باشید خاک خیس نشود و گیاه را در مکانی بکارید که خاک زهکشی خوبی داشته باشد و آب در آنجا ایستاده نشود.
خاک را به خصوص در طول ماه های گرم تابستان مرطوب نگه دارید. اضافه کردن یک لایه کمپوست یا مالچ در اطراف گیاه کمک می‌کند تا رطوبت خاک حفظ شود.
گیاه استویا پاسخ خوبی در برابر کودهای با نیتروژن کم دارد. کودهای ارگانیک برای این گیاه مناسب هستند زیرا به آرامی نیتروژن را در خاک آزاد می‌کنند.

شرایط برداشت گیاه استویا

1-برای هر 3 هکتار 3نفر کارگر جهت آبیاری، برداشت محصول، خشک کردن و کیسه گرفتن محصول نیاز می باشد.
2-محصول بعد برداشت در (محلی که آفتاب به آن نرسد) باید خشک شود.
4-گیاه در برداشت اول به فاصله 5 تا 7 سانتی از سطح زمین با قیچی باغبانی برش داده شود.
5-گیاه با سرشاخ ها و برگ خشک شود، برگ ها بعد از خشک شدن جدا شود.
5-در زمستان برای جلوگیری از سرما گیاه کف بر شود.

ماه های شهريور و مهر زمان برداشتن محصول يعنی برگهای شيرين گياه استويا است.

توجیه اقتصادی کاشت گیاه استویا

در سال اول از هر هکتار 1 تا 2 تن برداشت و از سال دوم 3 تن در هر هکتار.
قیمت هر کیلو برگ خشک استویا 15 هزار تا 35 هزار تومان می باشد.
یکبار کشت برابر است با پنج سال برداشت.
در زمستان به دلیل کمیاب بودن هر کیلو تا 50 هزار تومان نوسان قیمت دارد.
هر سال سه بار گیاه برداشت می شود (از سال دوم)
در سال اول از گیاه استویا 2 بار برداشت می شود.
این گیاه 5 ساله می باشد.
در هر هكتار معادل 1000 كيلو گرم گياه استويا قابل برداشت است كه معدل 60 كيلو گرم پودر شيرين استويا بدست ميايد.
قیمت هرکیلو برگ خشک استویا در بدترین حالت 15000تا 20000هزار تومان می باشد که در سال اول هر هکتار 40000000 و در سال دوم 60000000میلیون برداشت خواهید کرد.

هزینه و سود کاشت استویا در مزرعه

احداث مزرعه استویا یکی از اقتصادی ترین سرمایه گذاری ها در حوزه گیاهان دارویی می باشد. برای اینکه بتوانید میزان هزینه و سود احداث مزرعه استویا را بدست آورید بایستی به ریز هزینه های کاشت استویا در مزرعه دسترسی داشته باشید. بر اساس بررسی های استویا در سال اول که هزینه دار ترین سال احداث مزرعه نیز می باشد در حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان هزینه در بردارد. به صورت میانگین قیمت هر نشای استویا به صورت عمده ۳۵۰ تا ۵۰۰ تومان است و در هر هکتار، ۲۰ هزار گیاه کشت می شود. به این ترتیب در حدود ۷ تا ۱۰ میلیون تومان هزینه برای تهیه نشا نیاز می باشد. از سایر هزینه ها میتوان به اجاره زمین و آب، نیزو کارگری و هزینه های وجین و برداشت و خشک کردن اشاره کرد.

استویا گیاه چندساله ای است که در سال دوم نزدیک به ۵ تن برگ خشک میدهد و اگر قیمت متوسط هر کیلو برگ خشک را ۲۰ هزار تومن در نظر بگیریم متوسط میانگین درآمد استویا در سال به ۱۰۰ میلیون تومان در هکتار میرسد که رقمی قابل توجه و چشمگیر می باشد. اما بدست آوردن این درآمد مستلزم بازار فروش می باشد. در صورتی که بازار فروش خوبی نداشته باشید تولید این حجم از محصول جز هزینه چیزی برای شما به ارمغان نخواهد آورد. بررسی های ما در سالهای اخیر و افزایش قیمت استویا به بالای ۴۰ هزار تومن در سال ۱۳۹۷ نشان میدهد که روند رو به رشد بازار استویا استارت خورده و کشاورزان میتوانند روی کاشت استویا تمرکز کنند.

بیشتر بخوانید: خواص گیاه استویا