مقایسه تولید گندم در شرایط بامحدودیت آبی و بدون محدودیت آبی

راهبرد توليد گندم در شرايط با و بدون محدوديت آب
 

اولين گام براي توليد پايدار گندم در شرايط كمبود آب تدوين استراتژي توليد بر مبناي منابع محدود آب است . از نقطه نظر مديريت آبياري براي مناطقي كه آب به اندازه كافي ندار ند، نبايد دنبال افزايش توليد گندم با هر مقدار مصرف آب بود.

انتخاب گزينه حداكثر عملكرد با حداكثر مصرف آب راهبرد مناسبي براي مناطق كم آب نيست بلكه راهبرد مناطقي است كه محدوديت منابع آبي ندارند . در مناطق با محدوديت منابع آبي، حصول به حداكثر بهره وري آب يعني عملکرد بيشتر با آب كمتر اهميت بيشتري دارد .

مقادير بهينه آب مصرفي براي رسيدن به حداكثر عملكرد با مقادير بهينه براي رسيدن به حداكثر بهره وري آب يكسان نيست. راهبرد توليد بيشتر با آب بيشتر، خصوصاً در مزارعي كه آب مطمئن دارند و خود را مالك منابع آبي مي دانند، راهبرد منسوخ شده اي است و همانطور كه بيان شد، بايد به سمت توليد بيشتر با آب كمتر تغيير نگرش ايجاد شود . اما سوال اساسي در بين برنامه ريزان جهت تدوين اين استراتژي اينست كه چقدر بايد آب را كم كرد تا به هدف نزديك شد.

براي پاسخ به اين سوال نياز است تا در هر منطقه اطلاعات زير را جمع آوري كرد:

- تعيين رابطه مقدار آب - عملكرد گندم

در توابع ياد شده براي مناطقي كه باران بخش قابل توجه اي از نياز آبي گندم را مرتفع مي كند ضرورت ديگر هم وجود دارد و آن هم تعيين رابطه ي بين آب آبياري و باران است. با داشتن اين روابط مي توان تشخيص داد كه در چه عمقي از آب آبياري عملكرد حداكثر (آبياري كامل ) و در چه عمقي از آب آبياري ( بهترين بهره وري آب ) و همچنين بهترين عملكرد مطابق با بهترين بهره وري آب قابل دريافت است.

بیشتربخوانید: مقايسه دو راهبرد كم آبياري و آبياري كامل در گندم

جمع بندي

براي تدوين استراتژي توليد گندم در شرايط كم آبي و يا در شرايط بدون محدوديت آب جمع بندي نتايج به شرح زير خلاصه میشود:

- اگر كمبود منابع آبي وجود نداشته باشد بهتر است گندم در حدود 340 ميلي متر آب دريافت نمايد و عملكرد آن در اين حالت حداكثر، يعني حدود 5/4 تن در هكتار است.

.
 

از آنجا كه گندم زمستانه بخش زيادي از دوره رشد خود را در فصل پرباران كشور سپري مي كند و در نقاط مختلف كشور بسته به اقليم هاي مختلف بخشي از آب مورد نياز گياه گندم بوسيله ي باران تامين مي شود، نياز است تا رابطه ي بين باران موثر و آب آبياري كه صرف گندم مي شود تعيين گردد.

بیشتر بخوانید: کم آبی گندم

الويت بندي آبياري گندم تحت شرايط مختلف آب قابل دسترس

1- امكان يك آبياري وجود داشته باشد

هر گاه براي كشاورز تنها يك بارآبياري مقدور باشد،آبياري قبل از كشت يا بلافاصله پس از كشت درالويت است. بايستي سعي شود زمان كاشت با ريزش هاي جوي هماهنگ شود تا فرصت آبياري در مراحل بعدي رشد فراهم گردد.

2- مكان دو آبياري وجود داشته باشد

در اين شرايط بهتر است يك آبياري در زمان كاشت و آبياري دوم در زمان گلدهي صورت گيرد.

3- امكان سه آبياري وجود داشته باشد

در اين حالت بهتر است تا اولين آب در زمان كاشت، دومين آب در زمان نزديك به شروع گلدهي و آبياري سوم در زمان پر كردن دانه انجام گيرد.