خیار گلخانه ای

ارقام

- رقم پرگل

- رقم استورم

- رقم زودرس بهاره

- رقم زمستانه

-رقم گرین­مجیک یا جادوگر­سبز

- رقم روبرتو

- رقم خیار اسپادانا

- رقم خیاریلدا

- رقم خیار دانیتو (کم­گل مناسب زمستان)

- رقم سلطان (پرگل و گرمادوست)

- رقم خیار نبیل

- رقم خیار طاها

- رقم خیار روبرتو (کم­گل)

خاک مناسب

بهترین خاک برای کشت در گلدان­های نشاء ماده ­ای طبیعی به نام بیته ­موس (پیت ماس) می باشد که در بازار انواع خارجی و ایرانی آن یافت می شود.اگر محل قرارگرفتن سینی نشاء دارای ۳۰ درجه سانتی­گراد حرارت بوده و نور و رطوبت کافی وجود داشته باشد، پس از ۵ تا ۷ روز بذر جوانه می­زند و چنانچه شرایط مناسب نبوده و عوامل نور و گرما و رطوبت به صورت دلخواه نباشد اولاً در زمان جوانه ­زنی تاخیر ایجاد می­شود و در جریان رشد گیاه نیز اختلالاتی پدیدار خواهد شد. توصیه می ­شود این نوع بذرها را به علت گرانی آن­ها ۲۴ ساعت قبل از کاشت در زمین و یاگلدان،باید در یک پارچه نخی و یا پنبه ­ای در دمای ۳۰ درجه سانتی­گراد نگهداری کرد. باید دقت کرد قبل از این کار بذرها ابتدا در آب ولرم خیسانده شوند، از طرفی باید مراقبت­ های لازم را به عمل آورد تا گیاه جوان بدون آفت و بیماری به زمین منتقل شود.

خاک مورد استفاده در گلخانه ­های کشت خیار بایستی دارای بافت سبک (Sandy loam) بوده و از نفوذپذیری خوبی برخوردار باشد. این نوع خاک هر چه از نظر داشتن هوموس تقویت گردد، کاشت خیار در آن دارای عملکرد بهتری خواهد بود. تقویت خاک­های سبک را می­توان با کودهای حیوانی تامین نمود.

اگر خاک قابل استفاده کمی سنگین باشد می ­توان با اضافه ­کردن مقداری شن شسته ­ی عاری از آهک و گچ به همراه کمپوست (به طوری که از نظر مصرف میزان موردنیاز جنبه اقتصادی داشته باشد) آن را اصلاح نمود. هم­چنین در صورت نفوذپذیری کم آب یا زه­دار بودن خاک، می­توان از لوله­های مشبک پلی ­اتیلین و نصب در زیر پشته­ های خاک نیز استفاده نمود. این روش می ­تواند زه­کشی لازم را برای خاک تامین نماید. خاک­ های نسبتاً سنگین و یا خاک ­هایی که دارای نمک زیاد باشند اصلاً مناسب نمی­ باشند زیرا تهویه، آب­شویی و ضدعفونی این گونه خاک­ها بسیار مشکل می ­باشد و به رشد ریشه نیز صدمه می ­زند. در انتخاب بسترهای خاکی چنان­چه بستر زیرین (بیش از عمق 25 سانتی­متر) آن­ها سخت و غیرقابل نفوذ باشد (هارد پن) بایستی با استفاده از زیرشکن ­های مناسب این لایه شکسته شود و یا از کاشت خیار صرف ­نظر کرد.

pH مناسب بستر خاکی 5/7-5/6 و EC کمتر از 3000 (دسی­زیمنز برمتر) می­باشد. قابلیت جذب عناصر به وسیله pH بستر محیط ریشه، تعیین و مشخص می­شود. در pH پایین نسبت عناصر قابل جذب و محلول آهن، منگنز و آلومینیوم ببیشتر بوده و در نتیجه همه‌ی آن­ها باعث تثبیت و غیرقابل استفاده ­شدن فسفر می­شود. هم­چنین میزان کلسیم، منیزیم، گوگرد و مولبیدن قابل استفاده نیز در pH پایین کاهش می ­یابد. از طرفی مقدار فسفر، آهن، منگنز، روی، مس و بر در pH بالا محدود می­شود.

کاشت

به طور کلی در مقابل ما دو راه برای کشت بذر قرار دارد.کشت مستقیم و کشت به صورت خزانه. از بین این دو راه به خاطر صرفه­ جویی در استفاده از امکانات گلخانه­ای و مراقبت بیشتر و بهتر تا جوانه­ زدن،بهتراست ازکشت درخزانه بهره ­گیری کرد. برای کشت مستقیم زمین باید رطوبت کافی داشته و به اصطلاح گاو رو باشد و بهتر است زیر و روی بذر به مقدار مورد نیازپ یت موس ریخته شود.

الف)کشت مستقیم بذر

این نوع کشت معمولاً برای کشت پاییزه خیار گلخانه ­ای و در مناطقی که دمای تابستان در ماه­های آخر فصل تابستان مناسب کشت مستقیم بذر می ­باشد، انتخاب می­شود و بذرها را به مدت ۱۴-۸ ساعت در آب ولرم و سپس پارچه مرطوب قرار داده تا خیس و متورم شوند. خیساندن بذور سبب ایجاد شکاف در نوک بذرها می­شود و این امر باعث تسهیل و یکنواختی در جوانه­ زنی بذر می ­گردد. به منظور کشت مستقیم بذر خیار گلخانه ­ای باید ابتدا ردیف ­های کشت را آبیاری کرده و بعد از نشست آب و مناسب­ شدن رطوبت خاک در فواصل مناسب حدود ۳۵ تا ۴۰ سانتی­متر و به عمق ۲-۱ سانتی­متر از سطح خاک کاشته شده و روی آن­ها با کمی خاک پیت یا شن شسته پوشانده می­ شود. اگر فاصله کشت بین بوته ­ها کمتر از حد استاندارد باشد سبب شلوغ­ شدن گلخانه و در نتیجه نور کافی به بوته ­ها نمی ­رسد و باعث تشکیل میوه ریز می­ شود.

ب)کشت غیر مستقیم بذر

گیاهان خانواده کدوئیان و در مزرعه ۲ تا ۳ عدد بذر را در یک حفره قرار می­دهند و بعد از سبز شدن بذور جوانه­ های اضافی را حذف می­کنند.بایستی توجه داشت که بذرهای گلخانه­ ای به خاطر کیفیت و جوانه ­زنی بالایی که دارند پرهزینه هستند.بنابراین توصیه می­ شود بذر خیار گلخانه ­ای به صورت غیرمستقیم کشت شوند.از طرف دیگر کاشت چند بذر کنار هم در داخل زمین اصلی و یا لیوان و گلدان نشاء به علت مشکلاتی که از نظر عدم ­امکان جداسازی نشاءها و بوته ­ها ایجاد می­ کند منطقی و به صرفه نبوده و باید از آن اجتناب کرد. همچنین استفاده از ظروف یک­بار مصرف نیز مشکلاتی از نظر جابه جایی برای تولید کننده ایجاد می­کند.

تراکم بوته­ ها

به منظور دستیابی به بیشترین برداشت محصول از واحد سطح، تراکم بوته­ ها حائز اهمیت است.بعضی از کشاورزان و گلخانه ­داران بر این باورند که اگر تعداد بوته در واحد سطح بیشتر باشد محصول بیشتری می­توانند برداشت کنند.بر اساس تجارب به دست آمده در گلخانه های خاکی برای واریته ­های موجود تراکمی برابر با ۷/۱ تا ۳ بوته در نظر می‌گیرند که در این مورد می توان از کشاورزان با تجربه و کارشناسان مربوطه کمک گرفت.این کار دلایل فنی و مهمی دارد که از جمله می­توان، میزان نوردهی و جذب موادمغذی خاک در فصول سرد را نام برد.پس به خاطر اینکه بوته­ ها از نور کافی برخوردار بوده و رشد مناسبی داشته باشند باید به گونه ­ای کاشت شوند که به روییکدیگر کمتر سایه بی اندازند و به عبارتی دیگر موجب جلوگیری از تابش نور کافی به گیاه نشوند. از طرفی در فصول سرد میزان غذارسانی خاک به ریشه کمتر می ­شود و اگر تراکم هم در چنین وضعیتی زیاد باشد طبیعی است که به ریشه مواد کافی نخواهد رسید.

کود دهی

در اینجا جداول مربوط به توصیه کودهای موردنیاز کشت خاکی خیار گلخانه­ای با آبیاری قطره ­ای، در کشت بهاره و پاییزه آورده شده است.
 

داشت (آبیاری)

برای آبیاری گلخانه بهتر است از سیستم تحت­ فشار به صورت قطره­ای استفاده کنیم.در این روش که بهترین نوع آن استفاده از نوارهای آبیاری است از هدر رفتن آب جلوگیری می­کند.آبیاری گیاه بر اساس سن­ گیاه، بافت ­خاک و زمان مصرف متفاوت است. مسلماً در خاک­ های سبک مقدار آبیاری کمتر و فاصله‌ی زمانی بین آن نیز کمتر خواهد بود. توصیه می­ شود در هنگام آبیاری زمین را برای مدت طولانی به حالت اشباع قرار نگیرد و برای تناوب آبیاری،زمانی اقدام به آبیاری صورت گیرد که رطوبت خاک به 25 درصدرسیده باشد ضمناً گیاه خیار زمانی که به گل­دهی می­ رسد نیاز بیشتری به آب دارد.

برخی از کشاورزان معتقدند بعد از اینکه گیاه جوان چهار برگ حقیقی خود را کامل کرد بایدیک دوره تشنگی به گیاه داد،چون اعتقاد دارند ریشه گیاه در حالت تشنگی به طور طبیعی به دنبال یافتن آب به عمق خاک نفوذ می­کند و این حرکت ریشه باعث افزایش حجم ریشه می­ شود. به هر حال گیاه پس از دوره تشنگی و آبیاری پس از آن رشد سریعی خواهد داشت. در زمان رشد بوته باید نخ­ های گلخانه را آماده کرده و بر فراز بوته­ ها به سیم­ های مهار در فضای سقف گلخانه متصل نمود تا در هنگام رشد سریع بوته­ ها به طور منظم به دور نخ­ ها بسته شود. نباید در مرحله نخ­کشی بی­ توجهی نمود زیرا غفلت در این کار باعث شکستن ساقه گیاه می­شود و سبب آسیب جدی به گیاه خواهد شد.

هرس

در بوته‌ی خیار تا زمانی که ارتفاع گیاه به 30 سانتی­ متر نرسیده هیچ ­گونه هرسی را انجام نمی­دهیم اما پس از اینکه بوته به ارتفاع 30 سانتی ­متری رسید، شاخه ­های فرعی، میوه و گل­ های آن را به تدریج حذف می­ کنیم. برخی کارشناسان و کشاورزان باسابقه به شاخه ­های فرعی اجازه می­ دهند رشد نمایند و براساس واریته و فصل کاشت، طول شاخه­ های فرعی را تنظیم می­ کنند. در فصل بهار جوانه‌ی ­انتهایی شاخه­ های ­فرعی را بعد از ظهور برگ ­پنجم حذف می­کنند.

پایین­ کشی بوته­ ها

زمانی که بوته ­ها به سقف مفید گلخانه می­رسند باید پایین کشیده شوند.نکته ­ای که در این دوره حائز اهمیت است هرس برگ­ های فرسوده ­تر و پیرتر در طول دوره‌ی برداشت است.به طوری که هنگام پایین کشیدن بوته، برگ ­های پایینی ضمن اینکه عمر خود را سپری کرده­اند تعداد کمی نیز برای هرس­کردن باقی مانده باشد. هرس برگ­های فرسوده در هر نوبت نباید بیش از ۳ برگ در بوته باشد و حداقل ۱۸ تا ۲۵ برگ روی بوته باقی بماند. هرس برگ­ های فرسوده باید در طول دوره و به تناوب انجام گیرد که در هنگام پایین­کشی مشکلی پیش نیاید و ضمناً متوجه باشیم برگ­ هایی که هرس می­ کنیم نباید از تعداد برگ ­های تولید شده بیش­تر باشد.

برداشت

شیوه اصولی و صحیح چیدن خیار از بوته این است که آن را به سمت بالا کشیده تا بدین وسیله از ساقه جدا شود. این عمل باعث می­ شود که بقایای ا دنباله میوه بر روی ساقه باقی نماند زیرا باقی ­ماندن این قسمت بر روی ساقه باعث پوسیدگی ساقه می­ شود و از طرفی دنباله‌ی میوه، علاوه بر اینکه وزن میوه را سنگین­ تر می­ کند، باعث جلوگیری از نرم ­شدن سریع میوه هم می ­شود. امروزه در اکثر گلخانه ­ها دیده می­شود که خیار را به وسیله قیچی از شاخه جدا می­ کنند، این کار زمانی می ­تواند مشکل­آفرین باشد که قیچی آلوده به بیماری­ های قارچی و ویروسی خاصی باشد. در این حالت امکان انتقال بیماری از یک بوته به بوته دیگر زیاد است. به تازگی دستگاهی اختراع شده است که به وسیله اشعه می ­تواند میوه را از ساقه جدا کندولی تا زمانی که دسترسی به این وسایل امکان­ پذیر باشد بهتر است میوه با دستکش چیده شود. ضمناً از ابزارهایی استفاده کنید که اطمینان داشته باشید آلوده نیستند.

آفات

شته­ ها (Aphids)

شته ­ها معمولاً در قسمت­ های در حال رشد جدیدیا بر روی سطح زیرین برگ ­های جوان مستقر می­شوند و شیره سلولی گیاه را می­م کند و عسلک از خود دفع می­ کنند. شته ­ها معمولا حشراتی بدون بال هستند، اما در شرایط مجتمع و کلنی شکل بالدار هم ایجاد می­ کنند. برای مبارزه با شته­ ها علاوه بر نصب توری در ورودی گلخانه، نصب کارت­ های زرد حشره­ گیری و از بین ­بردن مورچه ­ها، می­ توان از سموم شته ­کش با دوره کارنس کم استفاده کرد. همچنین دفع علف ­های هرز گوشتی و آبدار هم موثر است و یا می­ توان گیاه خرفه را در گوش ه­ای کشت نمود و از آن به عنوان تله استفاده کرد.

آن­ها می ­توانند تا 20 نسل در سال تکثیر شوند. اغلب شته­ ها پراکنش وسیع و جهانی (Cosmopolite) داشته و چند خوار (Polyphage) هستند، یعنی به گیاهان زیادی می­توانند حمله کنند. در شرایط گلخانه به علت کم بودن شرایط محدودکننده محیطی مانند سرما، خشکی و دشمنان طبیعی، جمعیت شته­ ها به سرعت افزایش می­یابد.

شته جالیز (Aphis gossypii)

این آفت به ویژه در مناطق جنوبی و جنوب­ شرقی ایران صدمه و زیان شدیدی به جالیزکاری­ ها وارد می­ نماید. شته ­ها به گیاهانی مثل خیار وحتی علف ­های هرز صدمه وارد می­ کنند.شته جالیزی ابتدا به صورت گروهی در زیر برگ­ ها مستقر شده و بعد تمام گیاه را به اشغال در می­ آورد و با مکیدن شیره نباتی، گیاه را دچار فقر مواد کربوهیدراته نموده و‌ آنرا از رشد و نمو باز می­دارد. در گیاهان آلوده برگ ­ها پیچیده و گل ­ها می ­ریزند. زیان شته ­ها را می ­توان به دو دسته تقسیم کرد:

الف) خسارت مستقیم شامل توقف رشد در اثر ایجاد حالت تشنگی و کمبود مواد غذایی در گیاه و ایجاد تغییرات فیزیولوژیک از طریق تزریق آنزیم به داخل بافت­ ها است.

ب) خسارت غیرمستقیم که شامل استقرار قارچ­ های کپکی دوده­ای رنگ به نام فوم­اژین و کاهش فتوسنتز گیاه در اثر دفع عسلک و نیز انتقال بیماری ­­های ویروسی و ایجاد کوتولگی یا مرگ می­ باشد.

روش­های پیش­گیری و کنترل آفت

- از بین­بردن هر گونه پناهگاه شته­ ها از جمله علف ­های هرز میزبان در داخل گلخانه و اطراف تا فاصله 4 متری

- خودداری از انتقال گیاهان و نشاء از فضای باز به محیط گلخانه

- خودداری از مصرف بیش از توصیه کود ازته

- تنظیم دمای گلخانه بین 25-20 درجه و رطوبت نسبی 60-50 درصد

- به کارگیری نوارهای زرد رنگ چسبنده برای ردیابی (Monitoring) و حذف آفت

- برای مبارزه بیولوژیک با شته ­ها استفاده از کفشدوزک­ ها مانند کفشدوزک 7 نقطه و کفشدوزک هیپودامیا بسیار کاربردی است (هر لارو کفشدوزک 7 نقطه تا ­صد عدد شته را می ­خورد). هم­چنین استفاده زنبورهای پارازیتوئید شته بالغ (Aphidius matricariae) بسیار مفید است. مگس ­های سیرفیده و بالتوری ­ها و نیز عوامل کنترل میکروبی و قارچی متعددی برعلیه شته­ ها معرفی شده ­اند.

- برای کنترل شیمیایی این آفت می­توان از حشره­کش­های با منشاء طبیعی مانند دی – اتانل آمید روغن نارگیل (پالیزین) و نیکوتین استفاده نمود. سموم دیکلرووس (ددواپ) و نیز پی متروزین (چس) که دارای دوره کارنس پایین هستند برای کنترل شته­ ها در گلخانه توصیه شده است.

تریپس ­ها (راسته Thysanoptera)

به این حشرات به دلیل داشتن ریشک ­هایی در بال خود راسته بال ریشک­ داران گفته می­ شود. این حشرات ریز به طول دو تا چهار میلی­ متر هستند که برخی بال­دار و برخی بدون­ بال می ­باشند. تریپس­ ها آفات مکنده با دگردیسی بینابینی هستند. این حشرات دارای بدن کشیده بوده و بال ­ها در حاشیه عقبی دارای ریشک­ های بلند هستند. این حشرات، از شش گونه تریپس شناخته شده در گلخانه­ های ایران، تریپس پیاز مهم ­ترین گونه است.

تریپس پیاز (Thrips tabaci)

- با توجه به اینکه این حشره زمستان را در عمق 8-6 سانتی­ متری خاک سپری می­کند، انجام شخم عمیق در کاهش جمعیت آفت موثر است.

- چون علف­ های هرز از میزبان­ های این آفت می­ باشند، کنترل و حذف آن ­ها در کاهش جمعیت آفت بسیار موثر است.

- ردیابی آفت در گلخانه برای اطلاع از حضور و کنترل به موقع آن در گلخانه اهمیت زیادی دارد. در این خصوص چند روش برای پی­بردن به حضور تریپس ­ها در گلخانه وجود دارد:

1) استفاده از کارت­ های زرد و سفید برای تریپس پیاز، اما چنان­چه تریپس غربی گل باشد باید از کارت رنگ آبی استفاده کرد

2) تکان ­دادن گل­ها و برگ­ ها روی یک سینی یا کاغذ سفید و مشاهده حشرات کامل تریپس

3) بررسی علائم لکه ­لکه برنزه روی برگ­ ها 

- این حشره دارای دشمنان طبیعی متعددی مانند سنک­ها، لارو بال‌توری سبز و کفشدوزک می­باشد، لذا به عنوان کنترل بیولوژیک آفت در گلخانه می ­توان از آن­ها استفاده نمود. کنه­ های شکارگر Amblyseius cucumeris و A.barkeriو A.degeneransاز مهم­ترین عوامل بیولوژیک در کنترل تریپس ­ها هستند. تریپس­غربی گل با استفاده از کنه شکارگر Amblyseius cucumerisکنترل می­ شود. این شکارگر باید قبل از حمله آفت در گیاه مستقر شود. متاسفانه ارقام جدید خیار، اغلب عاری از صفت تولید گرده گل بوده و یا گرده کافی برای تغذیه شکارگر ندارند. این شکارگران در بسته­های کوچک قرار داده شده و در موقع  مناسب براساس برنامه پیش آگاهی رهاسازی می ­شوند.

- کنترل شیمیایی تریپس ­ها به دلیل محل زندگی و فعالیت این حشره در سطح زیرین برگ ­ها و لابه ­لای گل­ ها و داخل جوانه­ ها سخت است. تاثیر سموم نیز روی تخم ­ها منتفی است، زیرا تخم در داخل بافت گیاه گذاشته شده و سم به آن اصابت نمی­کند. باید توجه داشت که حشره­ کش­ های سیستمیک روی تریپس­ ها تاثیر کافی ندارند و برای مبارزه با تریپس باید از حشره­ کش­ های تماسی مناسب گلخانه استفاده کرد. برای کنترل پوره و حشره کامل این آفت امولسیون دیکلرووس (ددواپ)، مالاتیون و یا هپتنفوس (هوستاکوئیک) توصیه شده است.

کنه عنکبوتی

این آفت یکی از شایع ­ترین و خطرناک­ترینآفات عمومی می­ باشد. در تابستان رنگ کنه عنکبوتی زرد و یا زرد مایل به سبز می ­باشد ولی مقارن پاییز و اوایل بهار رنگ آن نارنجی مایل به قرمز است.در طرفین بدن آن دو لکه سیاه مشاهده می­ شود. کنه ­ها معمولاً در زیر برگ­ ها به سر برده و به کمک نیش خود از شیره گیاهان تغذیه می­ نمایند. در گیاهان آلوده کنه ابتدا نقطه­ های ریز و بی­رنگی در سطح برگ ­ها ظاهر شده و پس از آن برگ ­ها به تدریج به زردی گراییده و خشک می­ شوند.

برای مبارزه شیمیایی با این آفت، بوته­ ها را با گُل­ گوگرد گرد­پاشی می ­کنند. مقدار 15 تا 30 کیلو در هکتار بسته به سن گیاه متغیر است. در مبارزه با کنه عنکبوتی می­ توان از محلول، مخلوط گوگرد و آهک استفاده کرد. برای سم­پاشی محلول غلیظ را با مقداری آب مخلوط کرده و غلظت آن را تا 5/0 درجه می­رسانند.

سوسک‌های خانواده‌ی الاتریده

بسیاری از سوسک ­های این خانواده به جالیزها و سایر نباتات زراعی صدمه و زیان می­ رسانند و شایع­ ترین آن­ها عبارتند از:

سوسک تیره، سوسک مخطط، سوسک مزرعه، سوسک صحرایی، سوسک سیاه، سوسک پهن. این آفت زمستان را به صورت سوسک بالغ یا به صورت لاروهای سنین مختلف در داخل خاک به سر می ­برد. سوسک ­ها در اوایل بهار از خاک که در آمده و شروع به تخم­ریزی می­کنند و تخم­ها را معمولاً به صورت کپه­ های کوچک و یا تک تخم در زیر کلوخه ­ها یا ترک­ های زمین در عمق کمی قرار می­ دهند. لاروها پس از درآمدن از تخم 40-20 روز از بذرهای کاشته شده و ریشه­ های نازک گیاهان تغذیه کرده و گیاه را ضعیف می­ کنند و محصول را تقلیل می دهند.

مبارزه با این کرم­ ها به علت طول مدت زندگی در داخل خاک خیلی مشکل است. اقدامات اساسی باید متکی بر عملیات زراعی باشند مانند شخم عمیق، سله­ شکنی و وجین علف­ های هرز و نیز استعمال کود به ویژه پتاس و ازت در حد لازم باشد. در مبارزه شیمیایی با این آفت بهترین نتیجه را سم کلرو پیکرین می­ دهد.برای از بین­بردن کرم ­ها می­ توان از طعمه ­های مسموم نیز استفاده نمود ومعمولاً به یک کیلو طعمه (سیب زمینیـ چغندرقند) مقدار 500 گرم ارسنیک سدیم اضافه می­شود.

سوسک­های سیاه خانواده تنبریوینده

سوسک­های این خانواده بیش از 10 نوع هستند که مهم ­ترین آن­ها عبارتند از:

– سوسک صحرایی

– سوسک شنی

– سوسک سیاه

لاروهای این سوسک به علت شباهتی که با کرم ­های مفتولی دارد بنام کرم مفتولی کاذب خوانده می­ شود و تفاوت آن با کرم مفتولی فقط در این­ است که یک جفت پاهای قدامی این­ها درازتر و کلفت­ تر از پاهای میانی و عقبی است. ضرر و زیان اساسی این سوسک­ ها توسط لاروهای آن­ها با خوردن بذرهای کاشته شده و ریشه گیاهان متوجه جالیزکاری ­ها می­شود. سوسک­ های بالغ هم با خوردن قسمت هوایی گیاه هم کم و بیش صدمه و آسیب می­ رسانند.

برای گرفتن و جمع ­آوری این کرم­ ها تله­ هایی از کاه و شاخ و برگ و با علف­ های هرز به شکل کپه­ هایی درست می­ کنند. کرم­ها در زیر کپه­ ها جمع شده و بعد با دست جمع­آوری می­شوند. برای هر هکتار حدود 100 کپه کافی خواهد بود. گاهی زیر کپه ­ها طعمه­ هایی از کپک و تفاله ­ها که به نسبت 5/2 درصد با سم آرسنیک ­­آلوده می ­شود، قرار می‌دهند. جهت مبارزه با سوسک شنی هم علاوه بر اقدامات بالا، بوته­ ها را با سموم داخلی یعنی سمومی که از راه دستگاه گوارشی تاثیر می­ نماید پودرپاشی می ­نمایند.

شب­پره

این آفت به ویژه در سال­هایی که به طور دسته­ جمعی تکثیر می­ شود بسیار خطرناک می ­باشد. پروانه­ های نسل اول در حرارت متوسط 15 درجه شروع به پرواز کرده و پس از تغذیه، تخم­ های خود را در زیر برگ­ ها و علف­ هرز با نیاتات و گاهی روی بقایای خشک گیاهی می ­گذارند. در این سن لاروها برگ­ ها را تراشیده و سوراخ­ های کوچکی در آن ایجاد می­ کنند. لاروهای مسن­تر، برگ ­ها را کاملاً خورده و فقط رگبرگ ­ها را باقی می­ گذارند و گیاهان لطیف جوان را به طور کلی خورده و از بین می ­برند.

در مبارزه با این آفت، قبل از ظهور لاروها، از بین بردن علف­ های هرز در حال گل که منبع تغذیه پروانه­ ها و تخم­ریزی آن­ها و محل پرورش نسل اول لاروها می­باشد اهمیت زیادی دارد. برای گرفتن لاروها تله ­های لاروگیری تعبیه می­شود. سله ­شکنی و شخم سطحی بین ردیف­ ها باعث از بین ­رفتن تخم ­ها و لاروها می­ شود. در مواقعی که لاروها از مزرعه­ ای به مزرعه دیگر مهاجرت می­ کنند، طعمه مسموم را به کار می­برند، برای این کار عمود بر جهت حرکت لاروها جوی­هایی با گاو­آهن حفر کرده و در ته آن طعمه مسموم را که از علف ­های هرز تازه برداشت شده آغشته به سم آرسنیک­ است، قرار می­دهند.

بیماری‌های خیار

پوسیدگی بذر و مرگ گیاهچه خیار(Damping off)

عوامل بیماری

عوامل بیماری­زای متعددی می­ توانند عامل پوسیدگی بذر و مرگ گیاهچه باشند که می ­توان به شبه قارچ­های پی­تیوم و فیتوفتورا و قارچ­های فوزاریوم، رایزوکتونیا، اسکلروشیوم، پنی­سیلسیوم و نیز باکتری­ های عامل پوسیدگی نرم اشاره کرد. از میان عوامل یاد شده، مهم ­ترین عوامل این بیماری در ایران مربوط به شبه قارچ ­های Pythium و Phytophthoraو قارچ Fusarium می ­باشد. از شبه قارچ پی­تیوم سه گونه (P.aphanidermatum ، P.ultimum و P.irregulare) به عنوان مهم­ترین عوامل پوسیدگی ریشه و مرگ گیاهچه در اغلب مناطق کشت خیار کشور گزارش شده­اند. این بیمارگر در تکثیر جنسی خود اووسپور تولید نموده و در مرحله غیرجنسی هیف­های ظریف منشعبی وجود دارد که در راس آن­ها زئوسپورانژیوم ­ها تشکیل می­گردند. در داخل هر زئوسپورانژیوم تعداد زیادی زئوسپور دو تاژکی وجود دارد که به کمک تاژک­ ها در قطره ­های آب بر روی میزبان شنا کرده، تاژک­ها را از دست داده و به کیست تبدیل می­شود که پس از جوانه­زدن وارد میزبان شده و ایجاد آلودگی می­کند.

علائم بیماری 

بذور کشت شده ممکن است در حین جوانه­زنی و یا پس از جوانه­ زنی در داخل خاک دچار پوسیدگی شده و از بین بروند.بوته­های سبز شده نیز تا مراحل چندبرگی و بلوغ بوته­ ها ممکن است مورد حمله قرار گیرند. بیمارگر ابتدا به اندام­ های زیرزمینی از جمله ریشه­ های فرعی حمله نموده و دامنه فعالیت خود را تا طوقه نیز ادامه می­دهد. بوته­های بیمار با پوسیده ­شدن ریشه و طوقه، دچار زردی و ضعف شدید شده و از بین می­روند. با خارج کردن بوته­ ها از خاک، فرو رفتگی نسوج گیاهی و تغییر رنگ و پوسیدگی محل طوقه و قسمت­ های زیرزمینی این گونه بوته ­ها مشاهده می­گردد. در اثر این بیماری آوندهای چوبی به خصوص در ناحیه طوقه سریعاً تخریب می­ گردند و بوته در حالی که کاملاً سرحال و شاداب است، به سرعت پژمرده شده و بر روی خاک می­ افتد.

روش­های پیش­گیری و کنترل بیماری

• رعایت بهداشت گلخانه و حذف بقایای گیاهی و علف­ های هرز داخل و اطر