میزان آب مصرفی و بهداشت دام سبک در شرایط خشکسالی

مصاحبه با آقای مهندس اشکان فر معاون مدیریت امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی

 

مواردی که در مصاحبه با آقای مهندس اشکان فر معاون مدیریت امور دام مورد تحلیل قرار گرفت به شرح زیر است:

میزان آب مصرفی دام سبک در شرایط خشکسالی

توجه به کیفیت و کمیت آب مصرفی دام ها در شرایط خشکسالی از مهم ترین نکات در تغذیه دام در این شرایط است. در این خصوص توجه به موارد زیر ضروری است:

- آگاه نمودن دامداران از اثرات سوء کمبود آب و قابلیت شرب آن برای دام ها

- تامین آب شرب در دسترس برای دام ها بویژه نشخوارکنندگان سنگین و در صورت عدم امکان تامین آب کافی بهتر است تعدادی از دام ها به فروش رسانده شود.

- قرار دادن محل تغذیه دستی در نزدیک منبع آب.

جلوگیری از آبشخورها با کود و مدفوع حیوانات و باقیمانده غلات پس از آبشخورها باید تمیز بوده و گوسفندان، بزها، بره ها و یزغاله ها مداوم در حین خوردن آب کنترل گردند.

- به گونه ای عمل شود که دام تشنه به یکباره مقدار زیادی آب ننوشد زیرا موجب همولیز داخل عروقی و بروز مشکلاتی در دام خواهد شد.

- مچنین در طی خشکسالی کفیت آب نیز پائین آمده و درجه شوری آب افزوده می شود حال اگر دام مجبور شود علوفه تحت استرس خشکسالی را هم که دارای نمک بالاست( مثل علف شور، علف چوبی) مصرف کند، شرایط بحرانی تر خواهد شد.

ویدئوهای مشابه: اهمیت مدیریت تولیدمثل گوسفند و تاثیر آن در اقتصاد دامداران

بهداشت دام در خشکسالی

- پرورش، تغذیه و بهداشت کاملا مرتبط به هم می باشند لذا در خشکسالی در صورت تغذیه نا مناسب بهداشت دام تحت تاثیر قرار خواهد گرفت لذا مدیریت تغذیه زمان خشکسالی کاملا مهم و ویژه است. مهم ترین عوامل دخیل در ابتلا دام به بیماری ها در زمان خشکسالی عبارتند از:

1- سوء تغذیه ناشی از کمبود مواد غذایی مناسب: که موجب ایجاد اختلالات متابولیکی در دام می شوند این اختلالات در سه دوره اهمیت بیشتری دارد: رشد، بارداری، شیرواری.

2- استرس ناشی از سوء تغذیه و گرما: استرس موجب افزایش احتمال ابتلا به بیماری های عفونی مختلف شامل عفونتهای باکتریایی، انگلی ( داخلی و خارجی)، قارچی و ویروسی می شمود. اثر استرس ناشی از تغییرات ایجاد شده در سه سیستم عصبی، اندوکرینی و ایمنی بدن است و در صورت استمرار می تواند موجب فلجی سه سیستم فوق در بدن شود.

3- انگل های داخل و خارج بدن دام: اگر دام مبتلا به انگل های داخلی مانند نماتدها، ترماتودها و سستودها و یا مبتلا به انگل های خارج بدن دام مانند کنه ها( عامل انتقال بیماری های تیلریوز، بابزیوز و آنا پلاسموز از طریق خونخواری)، شپش ها( خونخواری) و مگس ها ( مگس های مولد میاز و....) باشد احتمال بیشتری برای آسیب دیدن از خشکسالی دارد.

4- وضعیت نگهداری دام:

5- تجمع در کنار منابع آبی و غذایی: ناقلین بالقوه بیماها و سایر گونه های حیوانی و وحوش و ... با مهاجرت و هجوم به منابع آبی و غذایی موجود در مراتع، روستاها و دامداری ها و ... خطر انتقال و ابتلا به بیماری های مختلف را افزایش می دهد.

6- حرکت دادن و جابجایی دام ا به منظور یافتن مناطق دارای آب و علوفه بخصوص در مناطق عشایر نشین: دارای دو اثر است:

الف) استرس: موجب ایجاد و انتقال بیماری واگیر و شوع بیماری های بصورت هیپراندمیک و اپیدمیک می شود.

ب) ایجاد گرد و خاک : به علت خشکسالی پوشش گیاهی در مراتع مناسب نیست لذا هنگام حرکت دادن دام ها گرد و خاک زیادی ایجاد می شود که به نوبه ی خود موجب افزایش بیماری ها بخصوص بیماری های تنفسی می شود.

7- کود دامی: به علت باقیماندن لارو نماتدها در کود دامی در زمان خشکسالی و مهاجرت آنها بعداز بارش باران به علوفه های سبز و آبدار باعث ایجاد سطح بالایی از آلودگی در محیط می شود.

مهم ترین بیماری های دوره خشکسالی:

1- بیماری های متابولیک 2- کمبودهای مواد معدنی3- کمبود ویتامین 4- کمبود پروتئین و کاهش ایمنی ناشی از آن 5- کاهش رشد و کاهش باروری

اقدامات بهداشتی و راهکارهای کاهش عوارض خشکسالی:

1- فراهم آوردن تسهیلات ( خوراک و آب دستی ) و فراهم آوردن تسهیلاتی برای جلوگیری از کاهش تجمع دام ها در زمان تغذیه و آشامیدن آب در محل.

2- واکسیناسیون

3- مبارزه با بیماری های انگلی

طریق:

- توجه بیشتر به سمپاشی جایگاه نگهداری دام ها

- با توجه به محدودیت آب برای سمپاسی بدن دام ها و جمام دادن لاستفاده از روشهای Pour on و تزریقی برای مبارزه با انگل های خارج بدن دام.

- تجویز ویتامین های E و A به صورت خوراکی و تزریقی.

بخشی دیگر از مصاحبه: معرفی پسمانده های قابل استفاده در خوراک دام طیور