تعویض آب در آکواریوم ها

با عمل غذادهی در داخل آکواریوم، ماهی ها و گیاهان این مواد غذایی را دریافت کرده و پس از سوخت و ساز در بدن، مواد هضم نشده به صورت مواد دفعی وارد آب می شود. در آکواریوم هایی که آب به صورت دائم در حال فیلتر شدن است، معمولاً دارای باکتری هایی هستند که این پسماندها را مصرف می کنند و مقدار آن را در آب تعدیل می كنند. خیلی از این پسماند ها توسط باکتری ها متلاشی نشده و به وسیله گیاهان جذب می شوند. درنهایت گیاهان و باکتری ها نیز از مصرف پسماند ها مواد دیگری تولید می کنند. علاوه بر این، موادی هستند کهتوسط باکتری ها و گیاهان جذب نمی شوند و برای ماهی ها سمی خواهند بود، آب را سنگین و اکسیژن رسانی را كاهش می دهند

 با تعویض مقداری از آب، تا حدی می توان این مواد را كاهش داد. در آکواریوم های با ابعادکوچک با تراكم زیاد ماهی بهتر است هر هفته مقداری از آب آنها را تعویض کرد. در حالی كه در آکواریوم هایبزرگ با تراكم پایین ماهی، تعویض آب به صورت ماهیانه و یا به مقدار کم در هر هفته صورت می گیرد.

مدت و مقدار تعویض آب مطابق جدول زیر به اندازه آکواریوم بستگی دارد.

در رابطه با تعویض آب آکواریوم توجه به نکات زیر ضروری است:

- تعویض آب آکواریوم در مدت زمان کمتر از یک هفته سبب ایجاد مشكل در شرایط نگهداری ماهی ها وگیا هان موجود در آكواریوم میكند؛ زیرا باکتری های مفید موجود در آب، فرصت کافی برای تکثیر نخواهندداشت.

- عدم تعویض به موقع آب یا انجام دیر هنگام آن سبب انباشت سموم مختلف در آب می شود که به گیاهانو ماهیان موجود در آکواریوم آسیب خواهد زد. هنگامی که مقدار زیادی از آب تعویض می شود، ناگهان شرایطآب تغییر كرده و استرس زیادی به ماهی ها وارد می شود. این شرایط اگر در همان لحظه، موجب مرگ ماهی هانشود، طول عمر، شادابی، سلامتی و تولید مثل آن ها را كاهش می دهد.سعی کنید تا حد امكان دمای آب تازه به دمای آب آكواریوم نزدیک باشد. در صورتی که آب تازه فقط 1یا 2 درجه از آب آكواریوم سردتر باشد، برای ماهی مناسب است. این سرما باعث افزایش سوخت و ساز بدن وتحریك ماهی به تخم گذاری می شود.استفاده از آب آشامیدنی می تواند به مایع مخاطی پوست ماهی های ریز آسیب وارد کند.استفاده مستقیم از آب لوله کشی، باکتری های مفید موجود در آکواریوم را از بین می برد و خود نیز عاریاز انواع این باکتری ها می باشد؛ زیرا با کلر ضدعفونی شده و مقدار زیادی کلر در آن محلول است.
 

 

 

هوادهی

در بیشتر مزارع می توان از تجهیزات و ادوات هوادهی با توجه به شرایط استخرهای پرورشی، نوع تجهیزات وکاربرد آن ها در افزایش میزان تولید استفاده کرد. نکته مهم در بحث هوادهی آن است که از چه تعداد دستگاههواده با چه مشخصاتی و در کدام نقطه از استخرها استفاده شود؟ موارد زیر تعیین کننده این مسئله می باشند.

1) متوسط وزن ماهی موجود در استخر

2) شکل هندسی استخر و ابعاد آن

3) مقدار آب تازه ورودی

4) بیوماس ماهی 1 در استخر

5) مشخصات فیزیکی و شیمیایی آب

6) وضعیت عمومی استخر و تراکم ماهی

7) ارتفاع محل از سطح دریا

انواع دستگاه های هواده

1) هواده های پارویی

2) پمپ های هواده پروانه ای

3) اسپری پمپ ها

4) دیفیوزرهای هواده

چنانچه از دستگاه های هواده پارویی، پروانه ای یا عمودی به عنوان هوادهی استخر استفاده می شود جهتجلوگیری از تغییرات رفتار ماهی بهتر است از 50 درصد ظرفیت حداكثر تراكم برای پرورش استفاده گردد.در صورت استفاده از دستگاه های دیفیوزرهای هواده مانند لوله های تراوا یا دیفیوزرهای لوله حبابی یا بشقابی،حداكثر تراكم پیشنهادی بدون استرس 75 درصد حداکثر ظرفیت تراكمی است. 

 

راندمان واقعی دستگاه هواده

هر دستگاه هواده با در نظر گرفتن مقدار دمای آب، درصد شوری، اكسیژن محلول ورودی به دستگاه هوادهدارای درصدی از راندمان خواهد بود. در محاسبات مربوط به تعداد و محل نصب دستگاه های هواده سعیمی شود كه دستگاه های هواده در محلی نصب شوند كه اكسیژن در نقطه انتهایی، آستانه تحمل ماهی 6ppm اكسیژن محلول باشد. اگر فرض شود چنین شرطی در استخر رعایت شده متوسط تغییرات راندمان دستگاهدرحد 35 درصد خواهد بود. تغییرات دمایی در میزان راندمان دستگاه های هواده مؤثر می باشد.سایر اقدامات مدیریتی در پرورش ماهی به شرح زیر می باشند.

1) تمیز کردن توری های ورودی و خروجی

2) جمع آوری برگ های درختان از سطح و کف استخر با ساچوك که به خصوص در فصل پاییز مشکلاتی راایجاد می کند.

3) اندازه گیری دما و PH آب به طور روزانه

4) غذا دهی به دفعات کافی و در زمان مشخص

5) گزارش بیماری های احتمالی ایجاد شده

6) ثبت تعداد تلفات و وقایع روزانه

7) تعویض به موقع آب

8) صید به موقع ماهیان پرواری

9) شست وشو و عرضه به موقع ماهیان پرواری به بازار
 

ماهی های پرورشی در دامنه محدودی از شرایط محیطی دارای رشد مطلوب هستند و هر گونه تغییر در ایندامنه تحمل باعث ایجاد استرس، افزایش حساسیت و کاهش مقاومت ماهی ها نسبت به بیماری ها می شود،که منجر به بروز همه گیری و تلفات خواهد شد.

1) خروجی استخرها باید به نحوی طراحی شود که خروج رسوبات به سهولت امکان پذیر باشد. اگر از چاه برایتأمین آب استفاده می شود ابتدا باید آب چاه به حوضچه هوادهی هدایت و پس از تعادل در گازهای آب مانندو کاهش CO2 و افزایش اکسیژن به استخرهای پرورشی هدایت شود.

2) در صورت استفاده از آب قنات، رعایت فاصله حدود 100 متر از قنات تا استخر به منظور بهینه سازی آباز نظر گازهای محلول در آن ضروری است.

3) در صورت استفاده از آب چاه، ضروری است که در مقاطع زمانی که آب چاه قطع می شود با ایجاد روشمدار بسته و با استفاده از پمپ های برگشت، آب خروجی را دوباره به حوضچه توزیع آب هدایت نمود تاجریان آب به طور مداوم برای ماهیان برقرار باشد در چنین شرایطی لازم است از هواده های ویژه استفادهشود. هم چنین بهتر است در زمان استفاده از آب برگشتی در صورت عدم تمایل ماهیان به مصرف غذا، تغذیهصورت نگیرد.در استخرهای ذخیره آب کشاورزی به دلیل عدم امکان رقم بندی ماهیان در طول یک دوره پرورش، بهتراست بچه ماهیان در وزن های بالا به استخرها معرفی و از لحاظ وزنی کاملاً یک دست شوند.

5) تلفات ماهیان باید روزانه جمع آوری، شمارش و در گودال های آهکی دفن و تعداد آن در دفاتر مخصوصثبت شوند.

6) استخرهای ماهیان باید همیشه تمیز بوده و جلبک ها و سایر موارد رسوبی موجود در آن، حداکثر هر 20 - 15 روز یک بار از استخرها جمع آوری و خارج شوند، این عمل موجب بهبود شرایط محیطی لازممی شود.

7) حداکثر هر ماه یک بار ماهیان باید از لحاظ سلامتی مورد معاینه و آزمایش قرار گیرند.

برخی از اقداماتی که باید مطابق نیاز ماهی ها در آكواریوم ها انجام شود عبارت اند از:

- جمع کردن برگ های پوسیده

- هرس کردن گیاهان

- پاک کردن جلب کها از روی شیشه

- سیفون کردن کف آکواریوم

- پاکیزه کردن فیلتر

برای زدودن فیلترها از آلودگی های گوناگون، بعضی از مواد داخل فیلتر مانند زغال، سرامیک و ... بعد از مدتیباید جابه جا و تعویض شوند.

 

پاک سازی جلبک ها:

بعد از مدتی ممکن است در داخل آکواریوم لکه های سبز و قهوه ای روی شیشه و لوازمآن ایجاد شود. وجود این جلبکها نشان دهنده شرایط خوب محیط است و برای از بین بردن آن ها روش های

زیادی وجود دارد. برای کاهش طبیعی جلبک ها می توان از ماهی هایی مانند ماهی لجن خوار استفاده كرد یابا نصب پاک کننده های آهن ربایی روی دو طرف شیشه (یکی داخل آب و دیگری بیرون در دست فرد) عملپا ك سازی را انجام داد. هم چنین می توان با استفاده از یك تی کوچک، داخل شیشه آکواریوم را تمیز کرد.قسمت بیرونی شیشه آکواریوم را به فاصله زمانی كم باید تمیز كرد؛ زیرا تیره شدن آن، موجب كاهش شدتروشنایی می شود. برای این كار می توان از شیشه پاک کن های معمولی استفاده کرد. 

سرکه سفید بهترین شوینده برای تجهیزات آکواریوم آب شور است. رسوب های کلسیمی را به راحتی در خودحل میكند. اگر پمپ ها را با سرکه سفید تمیز کنید مانند یک پمپ نو به نظر خواهد رسید و رسوبات و جلبکها را از آن می زداید.

 

فیلتر تصفیه

یک فیلتر تصفیه در آکواریوم نقش حیاتی دارد. نقطه پمپ این دستگاه در واقع جریان آب را در آکواریوم بهچرخش در می آورد. درون اغلب این فیلترها صافی های مکانیکی و شیمیایی مختلفی وجود دارد که برخیمواد را از آب می گیرند و یا به آن اضافه می کنند و بهترین شرایط زیستی را برای آکواریوم فراهم می کند.فیلترها در دو نوع (فیلترهای بیرونی و درونی) شناخته شده اند.

 

حذف فیزیکی و بیولوژیکی فیلتر

برای شروع، فیلتر باید از ورود هر جسم خشن و زبر و درشت به داخل آكواریوم جلوگیری كند که این مرحله فیلتر کردن مکانیکی نامیده می شود. اما قسمت دوم بسیار مهم تر است و تمام فضولات و پسماندهای آب را متلاشی و تجزیه می کند که فیلتر کردن بیولوژیکی نام دارد. البته فیلتر خود این کار را انجام نمی دهد، در واقع، فیلتر مکان و شرایط لازم را برای تجمع و زندگی باکتری هایی فراهم می کند که آن ها این نقش را انجام می دهند.


 

سرعت آب در سراسر فیلتر به اندازه ای باشد که بتواند اکسیژن مورد نیاز باکتری ها را تأمین كند. در غیر این صورت میکرو موجودات شسته خواهند شد.


 

 

تعمیر و نگهداری و بروز رسانی

شما باید هر چند وقت یک بار تجهیزات را تمیز کنید زیرا برخی از تجهیزات نیاز به پا كسازی بیشتری دارند. اتصالات و شیلنگ ها شاید گاهی نیازمند یک تعمیرات جزئی باشند ولی پاوهدها، اسکیمرها و بعضی از تجهیزات خارجی نیازمند توجه بیشتری هستند.

لامپ با عملكرد نا مناسب موجب رشد سریع جلبک در تانک می شود. تمیز کردن گرد و غبار داخل و اطراف پایه بسیار مهم است.

بهتر است برای تنظیم نور یک تایمر نصب شود. نوردهی روی محدوده زمانی 12 ساعت در روز (طول گرمایی روز) تنظیم گردد.

حتی زمانی که لامپ آكواریوم سالم باشد، بهتر است آن را تعویض کنید چون به مرور زمان از کیفیت نور آن کاسته می شود. در صورتی که دو یا چند لامپ دارید آنها را به فاصله 2 ماه از هم تعویض کنید زیرا با تعویض ناگهانی تمام لامپ ها، نور آکواریوم ناگهان تغییر كرده و ماهیان دچار استرس خواهند شد.

 

روش های ثبت و ذخیره اطلاعات

هدف از ثبت اطلاعات در دوره های مختلف، پرورش بررسی مراحل مختلف تولید در هر یک از این دوره ها از نظر برنامه تغذیه، بهداشت و راندمان تولید است. اطلاعات را می توان به صورت دفتری یا در رایانه ثبت نمود.

 

1) ثبت دفتری:

در این روش اطلاعات به صورت ناقص و پراكنده جمع آوری و بعد از مدتی اطلاعات در دفترثبت می شود. از معایب این روش، پراکندگی اطلاعات می باشد.

 

٢) ثبت رایانه ای:

در این روش از نمونه برگ های مخصوص برای ركورد گیری وزن، میزان خوراک، تلفات و سایر اطلاعات مربوط به پرورش ماهی استفاده شده و در رایانه ثبت می گردد.