اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی در مزارع آبزی پروری

اقدامات پشگیرانه و بهداشتی در مزارع آبزی پروری

آیا آبزیان باعث انتقال ویروس کرونای جدید (کووید19 )میشوند؟

راه های انتقال ویروس کرونا هنوز به طور دقیق مشخص نشده است، اما راه اصلی انتقال این ویروس از انسان به انسان است. شواهد نشان میدهد که این ویروس خاستگاه جانوری دارد. هنوز به درستی مشخص نیست چه جانوری منشاء این بیماری بوده و راه انتقال چگونه بوده است.

ویروس کرونای جدید (کووید19 )چگونه در مزرعه آبزیان وارد شده و انتقال پیدا میکند؟

-آب (آب ورودی استخرها، آب حمل بچه ماهی، مولدین یا ماهیان زنده)

-ماهی (ماهیان هرز و ماهیان آلوده جدید وارد شده به استخر یا مزرعه )

-خوراک ماهی (خوراک فاقد گواهی بهداشتی یا آلوده و غیربهداشتی)

-حاملین جانوری (سایر موجودات زنده مانند پرندگان، زالو، حلزونها، سگ و .... )

-ناقلین (تجهیزات، لوازم آبزی پروری و ... )

-افراد آلوده



 

اقدمات پیشگیرانه پرورشدهندگان ماهی برای جلوگیری از انتشار ویروس عامل بیماری کرونا

الف ـ رعایت بهداشت فردی

-تعویض لباس کار کارکنان قبل از ورود به مزرعه

-از تماس با هر نوع حیوان اعم از خانگی، اهلی یا وحشی جدا خودداری شود.

- اگر به هر دلیلی با هر حیوانی تماس داشتید، باید بالفاصله با الکل طبی، مواد ضدعفونی کننده استاندارد یا با آب و صابون به مدت حداقل 20ثانیه دست خود را بشویید.

- شست و شوی دست پس از تعویض لباس کار الزامی است.

- شستشوی مرتب دستها با آب و صابون یا مواد ضدعفونیکننده استاندارد، به ویژه قبل و بعد از شروع کار در مزارع آبزیپروری ضروری است.

- از دست زدن به چشم، بینی و دهان حین کار در مزارع آبزی پروری جداخودداری شود.

-استفاده از ماسک و لباس کامل اختصاصی در هنگام کار در مزرعه )دستکش، کاله، چکمه و لباس کار) و ضدعفونی آن قبل و بعد از کار الزامی اس.

- لباس و دستکش یک بار مصرف را پس از استفاده، در کیسه پلاستیکی قرار دهید، سپس در سطل زباله دردار بیندازید.

- برای جلوگیری از انتشار ویروس، ضدعفوني كفش و چكمه قبل از ورود به مزارع آبزیپروری توصیه میشود.

-از تماس با کارکنان ساير مزارع خودداری شود.

-هر گونه عالئم غيرعادي و بيماري را به مراكز بهداشتی شهرستان و استان سریعا گزارش دهید.

-از تردد حیوانات اهلی و وحشی در مزارع آبزیپروری جلوگیری شود.

- از تماس حیوانات اهلی و وحشی در سطح مزرعه آبزی پروری با ابزارو ادوات کار جلوگیری شود.

-اگر کارکنان نشانه های بیماری کرونا (تنگی نفس، تب و سرفه های خشک )دارند،به پزشک مراجعه کنند.

- در خصوص افراد مشکوک به بیماری کرونا، تمامی البسه کار، اداواتو وسایل مزرعه ضدعفونی شود.

-تماس فرد بیمار با سایر همکاران تا زمان بهبودی کامل به حداقل برسد.



 

2)ضدعفونی تجهیزات پرورشی به منظور جلوگیری از انتقال عوامل بیماریزا و شیوع بیماری

- مکان مناسبی در مزرعه برای ضدعفوني و شستشوي وسايل كار از قبيل سطلهاي غذادهي، ساچوك، شبكه ها و برس، تور، دستگاههاي اندازهگيري اكسيژن، درجه حرارت و غيره در نظر گرفته شود.

- وسایل و ابزار کار را میتوان در حوضچه های حاوی کلر )غلظت 200میلیگرم در لیتر) شستشو و ضدعفونی کرد.

- شستشو و ضدعفونی اداوت و تجهیزات مزرعه با استفاده از آبداغ )دمای باالی 75درجه) و شوینده یا مواد ضدعفونیکننده مجاز نیز میسر است.

- تجهیزاتی از قبیل ساچوک، چکمه و چاقو حداقل دو بار در روز ضدعفونی شوند. لوازم و تجهیزات قبل از استفاده در حوضچه های دیگر باید شستشو و ضدعفونی شوند.

- سطوح مخنلف در سالنهای تفریخ و تکثیر حداقل یک بار درروز ضدعفونی شوند.

- استخرها و وسايل كار قبل از معرفی ماهی به طور کامل ضدعفوني شوند.

- حوضچه های ضدعفونی در تمامی ورودی های مزرعه ایجاد شود. استفاده از آب آهک برای این کار مناسب است.

- چرخهاي خودروها هنگام ورود و خروج از مزرعه با عبور از حوضچه های ایجاد شده، ضدعفونی شوند.

-برای ضدعفونی سطوح وسایل می توان از محلول وایتکس رقیق شده با آب استفاده نمود. یک پیمانه وایتکس تجاری(معمولا 5%) با 50 پیمانه آب خنک مخلوط شود. این محلول حداکثر یک روز(24ساعت) قابلیت ضدعفونی دارد. این محلول ضدعفونی نباید در معرض نور باشد. سطوح وسایل مورد نظر باید به مدت 10 دقیقه در معرض محلول رقیق شده وایتکس قرار بگیرند. از استشمام محلول وایتکس خوداری شود. محلول ضدعفونی وایتکس صرفا با آب خنک تهیه شود.



 

3) ضدعفونی ماهیان

- به هنگام ذخیره سازی ماهی در استخر، انجام ضدعفونی بچه ماهیان با مواد استاندارد پس از مشورت و نظارت مسئول بهداشتی ضروری است.

- بچه ماهی، خوراک و وسایل از فروشگاههای مجاز دارای گواهی بهداشت خریداری شود.

- هرچند هنوز وجود بیماری در ماهیان تأیید نشده است، اما توصیه میشود بچه ماهیهای خریداری شده برای مدتی قرنطینه شوند. این امر برای کنترل دیگر بیماریها نیز مؤثراست.

- خروجی آب محل قرنطينه بچه ماهی ها وارد مزرعه نشود.

- اشخاصي كه در محيط قرنطينه هستند، بايد به هنگام ورود و خروج دست خود را کاملا بشویند.

- كاهش تردد افراد و ضدعفوني چكمه ها و تعويض لباسها قبل از ورود به محيط قرنطينه الزامي است.

- با مشاوره دامپزشک مزرعه از مواد ضدعفونیکننده مناسب برای ضدعفونی ماهیان و استخر استفاده نمایید. میتوان از مواد ضدعفونی کننده مناسب مانند نمک بدون ید، هاالمید، سولفات مس، فرمالین، ترکیبات چهارتایی آمونیوم استفاده کرد. توجه داشته باشید که غلظت مورد استفاده برای ماهی، لوازم و استخر متفاوت است. استفاده از این مواد حتما باید با مشورت و تحت نظر مسئول بهداشتی باشد. برای مثال میزان سختی آب عامل مؤثری بر میزان مصرف سولفات مس است که باید مورد توجه قرار گیرد.

4) توصیه های بهداشتی برای بازار فروش ماهی

- الشه ماهیان تلف شده به روش بهداشتی معدوم شود.

- در مزارع با سيستم برگشت آب، در هر استخر ميبايست به صورت مجزا مالحظات بهداشتي اعمال شود و عوامل بالقوه آلودگي نيز به حداقل ممكن برسد

- از انتقال ماهيان در بين استخرها تا حد ممکن خودداری شود

- از ورود افراد به سالن هچري و پرورش الرو خودداری شود. ورود كارشناسان نیز میبایست با رعایت کامل تدابير ايمني انجام شود.

- از ورود افراد متفرقه به مزرعه آبزیپروری جلوگیری شود.

- سلامت ظاهری آبزیان به طور مرتب مورد رصد قرار گیرد و تلفات مزرعه به طور اصولی معدوم شود.

- وضعیت شیوع بیماری در مزرعه و هر گونه تغییرات شکلی و رفتاری غیرطبیعی در ماهیان به طور مرتب مورد کنترل و پایش قرار گیرد.

- مشتریان از تماس با مایعات و ضایعات ماهی در فروشگاههای محصوالت آبزی پرهیز کنند.

- فاصله بیش از دومتر بین خریدار و فروشنده ماهی رعایت شود

- تا حد امکان از فروش ماهی شکم خالی خودداری شود.

- از تميز کردن ماهي در محل بازار اجتناب شود.

- با رعايت عرضه بهداشتي، از عرضه محصول در کف بازار و خارج از سيستمهاي برودتي و ميزهاي توصيه شده توسط مراجع ذيصالح جلوگيري شود.

- با برنامه ريزي نوبت کاري تالش شود تا حداقل تعداد عمدهفروش و خرده فروش در محل حاضر شوند. با برنامه ريزي مناسب بازارهاي ساحلي میتوانند به صورت نوبت کار مديريت شوند.

- در مدخل ورودي بازار، اقالم بهداشتي نظير دستکش يکبار مصرف و ماسک و حوضچه هاي ضدعفوني کفش مراجعه کنندگان فراهم شود. وجود سطل هاي جمع آوري دردار مناسب براي اين اقالم در محل خروجي ضروري است.

- با هماهنگي مراجع ذیصالح (شبکه بهداشت) نسبت به کنترل ورود افراد به بازار به منظور جلوگيري از ورود افراد داراي عالئم بیماری کرونا اقدام شود. اين امر براي فعالين بازار ضرورت بيشتري دارد .

- با برنامه ريزي مناسب نسبت به ضدعفوني و گندزدائي منظم و مرتب فضاي بازار وفق دستورالعمل هاي بهداشتی اقدام شود. در ضمن براي فعاليت بازار ساعات کاري مشخص تعريف شود.

- برنامه ريزي لازم براي ايجاد سيستم فروش اينترنتي با اطلاع رساني کافي به عمل آيد.