اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی برای باغداران و شاغلین فعالیت های باغبانی

بیماری کرونا (کوید 19 )چیست و چه چیزی باعث آن میشود؟

ویروس کرونای جدید، یکی از انواع ویروسهای کرونا است که در انسان بیماری ایجاد میکند. این ویروس از فرد مبتلا به افراد دیگر سرایت میکند. افراد بسیاری در ایران و سراسر جهان به بیماری کرونا مبتلا شده اند. این بیماری تاکنون موجب مرگ هزاران نفر شده است. شواهد نشان میدهد که ویروس کوید 19 ،از طریق هوای تنفسی یا سطوح آلوده به مخاط یا قطرات تنفسی بیمار، به دیگران منتقل میشود. به عبارت دیگر افراد آلوده میتوانند ویروس کرونا را از طریق ترشحات تنفسی، به ویژه در زمان عطسه یا سرفه انتقال دهند. این ویروس میتواند از فاصله حدود 2 متری منتقل شود.

توصیه های کلی

جلوگیری از انتشار ویروس، نیازمند عزم جمعی است، همه ما مسئول هستیم و باید به نوبه خود در زمینه جلوگیری از انتشار این بیماری مشارکت فعال داشته باشیم. (قطع زنجیره انتقال) مؤثرترین راهکار برای کنترل بیماری کروناست.

توصیه های استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO )برای عموم مردم، به منظور جلوگیری از انتقال طیف وسیعی از بیماری ها به شرح ذیل است که شامل بهداشت دست، تنفس و بهداشت مواد غذایی است:

-ضمن رعایت بهداشت فردی به طور دقیق به دستورالعمل ها و توصیه های بهداشتی عمل نمایید.

-مرتبا دست های خود را با آب و صابون (حداقل به مدت 30ثانیه(بشویید، یا با مواد ضدعفونی کننده الکلی ضدعفونی نمایید. در صورتی که آب و صابون مایع در دسترس نباشد می توانید از پنبه یا دستمال آغشته به الکل 70درصد استفاده کنید.

-هنگام سرفه و عطسه جلوی دهان و بینی خود را با دستمال یا آرنج بگیرید. دستمال استفاده شده را بلافاصله درون سطل زباله دردار بیندازیدو دستهای خود را بشویید.

-از تماس نزدیک با هر فردی که تب و سرفه دارد خودداری کنید )رعایت فاصله حداقل دو متری ضروری است(.

-از دست دادن و روبوسی حتی با افراد سالم خودداری کنید. هر فرد به ظاهر سالم ممکن است عامل انتشار ویروس کرونا باشد.

-زمانی که دارای نشانه های بیماری هستید (تب، سرفه یا هر گونه مشکلی در تنفس) از ارتباط نزدیک با دیگران جدا خودداری کنید و درصورت حاد شدن علایم سریعا به پزشک مراجعه کنید.

-از تماس مستقیم محافظت نشده با لاشه حیوانات، حیوانات زنده و سطوحی که با آنها در تماسند، خودداری کنید.

-از مصرف محصولات حیوانی خام یا پخته نشده اجتناب کنید.

-از انداختن آب دهان و ... در مکان های عمومی خودداری کنید.

-به هیچ عنوان چشم، بینی و دهان خود را بدون شستشوی بهداشتی لمس نکنید.

-نزدیک شدن به افراد مبتلا یا مشکوک خطر ابتلا را افزایش میدهد.

گندردایی و ضدعفونی سطوح، ابزار و ادوات باغبانی

-برای ضدعفونی سطوح، ابزار و ادوات باغبانی از یک ماده گندزدایی مناسب با پایه کلر یا بر پایه الکل استفاده کنید.

-الکل براي از بین بردن ویروس ها مؤثر است. اتیل الکل 70درصد یک میکروبکش با طیف گسترده است. الکل را براي گندزدایی سطوح کوچک استفاده نمایید.

-سفیدکننده (وایتکس) گندزدای قوي و مؤثری است که ماده فعال آن هیپوکلریت سدیم در از بین بردن باکتري، قارچ و ویروس همچون ویروس آنفلوآنزا مؤثر است. برای تهیه محلول ضدعفونی با وایتکس (حاوي 5درصد هیپوکلریت سدیم) نسبت یک پیمانه وایتکس به علاوه 50پیمانه آب معمولی خنک را به کار ببرید. زمان مناسب برای اثرگذاری محلول رقیق شده وایتکس، در مورد سطوح غیرمتخلخل حداقل 10دقیقه و در مورد گندزدایی از طریق غوطه ورکردن وسایل، 30دقیقه توصیه میشود. سطوح باید قبل از گندزدایی، از مواد آلی پاک گردد. محلول هاي گندزدا باید روزانه تهیه و استفاده شود (کارایی محلول پس از گذشت 24ساعت کاهش مییابد).

اقدامات پیشگیرانه در ارتباط با محیط کار

-توجه داشته باشید که همه اقشار جامعه باید از وضعیت شیوع بیماری کرونا آگاهی کافی داشته باشند. هرگونه تغییر در شرایط شیوع، ممکن است اقدامات احتیاطی بیشتری در برخی محیط های کاری را ضروری نماید.

-در حین کار، استفاده از وسایل حفاظت شخصی از جمله ماسک، دستکش و لباس کار متناسب با نوع فعالیت، الزامی است.

-مداوم دستان آلوده به خاک و گیاهان را به طور کامل بشویید.

-شستشوی دست ها، قبل از دست زدن به دهان، بینی، چشم، قبل از صرف غذا، بعد از دست زدن به سطوح مختلف، ابزار و ادوات باغبانی، درختان و گیاهان و بعد از رفتن به دستشویی و نظایر آن فراموش نشود.

--برای کار در باغات و واحدهای تولید گل و گیاهان زینتی از دستکش، البسه و کفش مشترک استفاده نکنید.

-کفش و لباس کار را در محل کار بگذارید و به خانه نبرید. اگر کفش مخصوص کار ندارید پیش از ورود به محل باغ، روی کفشهایتان، کیسه پلاستیکی بکشید و پس از خروج از محل، کیسه را در سطل زباله دربدار، بیاندازید.

-پوشش های محافظ حین کار را بعد از اتمام کار در آورید، روزانه بشویید و در محل کار بگذارید.

-از آنجا که ویروس کرونا، وزن بیشتری نسبت به سایر ویروس ها دارد، ممکن است همراه خلط و ... به کفش های شما بچسبد. کفشهایتان را داخل خانه نبرید و اگر به ناچار آنرا داخل میبرید، حتما ضدعفونی کنید.

-در جنب باغ یا واحد تولید گل و گیاهان زینتی، مکان مناسبی برای تعویض لباس کار در نظر بگیرید.

-در صورت وجود رختکن و حمام در محل باغ، گلخانه و سایر محیط های کاری، استفاده از وسایل بهداشتی شخصی ضروري است.

-سرویسهاي بهداشتی (حمام و توالت) را به طور مرتب و به صورت مجزا گندزدایی کنید.

-وسایل نظافت محیط کار پس از هر بار استفاده گندزدایی شود.

-احتمال انتقال از طریق سطوح مختلف وجود دارد. محل های با تماس زیاد از جمله دستگیره های در باغ، انبار و ماشین آلات باغبانی، همچنین محل تماس ابزار و ادوات باغبانی با دست، وسایل شخصی به خصوص دسته کلید و موبایل و ... میتواند امکان انتقال قطرات حاوی ویروس را ایجاد کند. بنابراین در ضدعفونی کردن همه ابزار، دقت کافی به عمل بیاورید.

-حداقل روزی یک بار وسایل و ابزار کار باغبانی را ضدعفونی کنید.

-برای تمیز کردن سطوح آلوده بالقوه، از هوای فشرده یا اسپری آب استفاده نکنید، زیرا این روشها ممکن است مواد عفونی و عوامل بیماریزا را در هوا پخش کنند .

-از استفاده مشترک از ابزار کار یا ادوات و وسایل شخصی خودداری کنید. چنان که حین کار در مزرعه مجبور به استفاده مشترک از یک ابزار هستید؛ به طور مرتب نسبت به ضدعفونی آن اقدام نمایید.

-هنگام استفاده از ماشین آلات و ادوات باغی از قبیل تراکتور باغی، انواع تیلر، کودپاش، سمپاش و ... از دستکش مناسب استفاده کنید.

-از تماس با حیوانات مریض، حیوانات ولگرد، زباله و مایعات رها شده در محیط باغ و محیط کار خودداری کنید.

-با توجه به امکان تردد انسان، دام، حیوانات، طیوروپرندگان  آلوده ناقل بیماری در سطح باغات، رعایت کامل موارد بهداشتی و به خصوص پرهیز از دست زدن به صورت حین کار در باغ الزامی است.

-پوستر یا برگه های اطلاع رسانی مرتبط با بیماری و حاوی توصیه ماندن در خانه در صورت وجود علائم را در محل کار نصب کنید.

-شناسایی سریع و قرنطینه افراد آلوده، اولین قدم مهم برای محافظت از کارگران باغ، بازدیدکنندگان و سایر افراد در محل کار است.

-حضور کارکنان در باغ را محدود کنید (در صورت لزوم، کارکنان به صورت شیفتی و با رعایت همه موارد بهداشتی، فاصله امن و نکات ایمنی، در باغ حاضر شوند(.

-کارکنانی که تنگی نفس، سرفه، عطسه و تب دارند باید در خانه بمانند و تا زمان رفع کامل بیماری، به محل کار نیایند.

-صابون و مواد شوینده کافی در اختیار افراد مشغول به کار در سطح باغ قرار داده شود. در باغ استفاده از ژل مخصوص برای ضدعفونی دست یا ابزار کار مثل قیچی باغبانی و سطوحی مثل فرمان تراکتور باغی مناسبتر است.

-توصیه های مرتبط با نحوه صحیح عطسه و سرفه و استفاده از دستمال کاغذی یا آرنج را به کارکنان آموزش دهید.

-آموزش کارکنان در رابطه با اهمیت موضوع و بهداشت فردی و بهداشت محیط کار برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا ضروری است.

-کارگرانی که وظایف تمیز کردن را به عهده دارند نباید در معرض مواد شیمیایی خطرناک، خون، مخاط خاص بدن و سایر مواد عفونی قرارگیرند.

-با توجه به این که در برخی مزارع تولید گل و گیاهان زینتی ممکن است به طور غیرمجاز از منابع آب و کود آلوده و فاضلابهای غیراستاندارد استفاده شود و با توجه به خطر بالای انتقال ویروس، در این مکان ها، رعایت ملاحظات بهداشتی برای کارکنان بسیار ضروری است.

-به هیچ عنوان از لیوان و ظرف مشترک برای شرب آب و صرف غذا استفاده نکنید.

-از هر گونه رفت و آمد غیرضروری و تجمع در سطح روستا و باغات خودداری نمایید.

اقدامات اختصاصی مرتبط با فعالیت های باغبانی، برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا

-برای کاشت درخت صرفا از نهال های شناسنامه دار استفاده کنید. برای تهیه نهال شناسنامه دار به نهالستان های مجاز دارای مجوز از موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال یا مراکز مجاز توزیع نهال مراجعه کنید.

-هنگام حمل نهال حتما از دستکش و لباس کار مناسب استفاده شود. با توجه به این که نهال ها ممکن است از استان های دیگر تهیه شده باشند، در تماس با نهال لازم است ملاحظات بهداشتی به طور دقیق رعایت شود.

-بدون دستکش مناسب از دست زدن به قوطی سم، باز کردن درب مخزن سمپاش و سمپاشی خودداری نمایید.

-بدون دستکش مناسب از تماس با قوطی یا بسته بذر و پیاز یا غده گلها و گیاهان پیازی خودداری شود.

-حین عملیات وجین دستی علفهای هرز، ضمن استفاده از دستکش مناسب شخصی، نسبت به ضدعفونی مرتب ابزار و ادوات از قبیل وجینکن، بیلچه، بیل، داس و ... اقدام شود.

-هنگام هرس درختان از دستکش مناسب استفاده شود.

-قبل و بعد از عملیات هرس درختان، ابزار کار هرس از قبیل قیچی و اره ضدعفونی شود.

-هنگام عملیات پیوندزنی به طور مرتب نسبت به ضدعفونی ابزار کار اقدام شود.

-هنگام کار برای تهیه قلمه و حین عملیات قلمه زنی و همچنین نشاکاری از دستکش و چکمه مناسب شخصی استفاده شود.

-پیش از استفاده از سمپاش پشتی، محل دسته سمپاش را کامال ضدعفونی نمایید.

-طی عملیات بیلزنی در باغات و واحدهای تولید گل و گیاه ضمن استفاده از ماسک، دستکش به طور مرتب نسبت به ضدعفونی ابزار کار اقدام شود. حین کار جدا از دست زدن به صورت خودداری گردد.

-بدون دستکش مناسب از دست زدن به کیسه کود شیمیایی یا ظرف کود مایع خودداری نمایید.

-در فعالیتهای مرتبط با راه اندازی و استفاده از سامانه های آبیاری از قبیل روشنو خاموش کردن موتور پمپ ها، جابجایی آبپاش ها و ... ملاحظات بهداشتی از قبیل پوشیدن دستکش اختصاصی رعایت شود. در استفاده از آبپاش برای آبیاری باغچه و گلدانها نسبت به ضدعفونی آن اقدام نمایید.

-در مزارع تولید سبزی و صیفی فضای باز یا گلخانه ای، همچنین در مزارع پرورش قارچ، با توجه به مصرف تازه خوری این قبیل محصولات، رعایت کامل ملاحظات بهداشتی از سوی کاربران و سایر عوامل فعال در فرآیند تولید، توزیع و فروش الزامی است.

-در استفاده از عوامل شرکت های خدماتی برای ارائه خدمات باغچه، انواع امور باغبانی، طراحی فضای سبز و پاکسازی عمومی باغچه در منازل از سلامت کارکنان و رعایت الزامات بهداشتی مربوطه اطمینان حاصل کنید.

--هنگام کار با ماشین های چمن زن، ضمن پوشیدن دستکش مناسب، نسبت به ضدعفونی دسته چمن زن اقدام شود.

-نظارت تولیدکنندگان گل و گیاه بر رعایت الزامات بهداشتی از سوی کارکنان ضروری است. از ورود کارکنان بیمار یا مشکوک به بیماری به واحدهای تولید گل و گیاه خودداری شود.

-از ورود افراد متفرقه به واحدهای تولید و توزیع گل و گیاهان زینتی و آپارتمانی خودداری شود.

-فروشندگان گل و گیاهان آپارتمانی می بایست ضمن رعایت بهداشت فردی هنگام تحویل گل یا گلدان به خریدار، حتما از دستکش مناسب استفاده نمایند.

-براي آماده كردن و طراحي بستر كاشت با استفاده از ميخ هاي چوبي وريسمان حتما از دستکش مناسب استفاده نمایید.

-حین عملیات جنبی باغات از قبیل نصب و تعمیر نرده های چوبیو فلزی، سایبان ها، ورودی باغات و حصارکشی، رعایت الزامات بهداشتی از قبیل پوشیدن دستکش مناسب و خودداری از دست زدن به صورت ضروری است.

-حین برداشت محصولات باغی به خصوص میوه های با مصرف تازه خوری رعایت کامل الزامات بهداشتی می بایست مورد توجه قرارگیرد.

-افراد بیمار یا دارای علائم مشکوک به بیماری کرونا در فرآیند برداشت، فرآوری، توزیع و فروش محصولات باغی با مصرف تازه خوری به کار گرفته نشوند.

منابع: سازمان جهاد کشاورزی